اشتراک دانش دانشگاه باقرالعلوم (ع)
نقش علما در جنبش مشروطیت با تکیه بر آیت‌الله بهبهانی
1382,کارشناسی
چکیده
در تاریخ نهضت‌های اسلامی ایران، جنبش مشروطه خواهی ملت مسلمان ایران در دوره حکومت قاجاریه از دیدگاه ویژه و مهمی برخوردار است و می بایستی مورد بررسی قرار گیرد، چرا که در شکل گیری و به ثمر رسانیدن این جنبش عوامل مختلفی نقش داشته اند. یکی از این عوامل، نقش علما در شکل گیری و هدایت این جنبش است. بر همین اساس در این تحقیق بر آنشدیم با استفاده از اسناد و مدارک، کتب و مقالات از جوانب مختلف به شناسایی نقش علما به خصوص نقش آیت‌الله سید عبدالله بهبهانی، از رهبران اصلی این جنبش بپردازیم. لذا در این راستا سؤال اصلی خود را اینگونه، مطرح نمودیم که: نقش آیت‌الله بهبهانی و سایر علما در نهضت مشروطه چه بوده است؟ و در این مسیر فرضیه‌ای را مدنظر قرار دادیم که عبارت است از علما به عنوان نخبگان سیاسی و مذهبی از طریق رهبری مردم در جنبش مشروطیت مؤثر بودند و با توجه اندیشه‌شان در دو گروه علمای موفق و مخالف قرار گرفتند. آیت‌الله بهبهانی هم به عنوان یکی از این رهبران در گروه علمای موافق مشروطه جای میگیرد که یکی از رهبران اصلی جنبش مشروطه خواهی است که نقش موثری را در این حرکت ایفا می نماید. بر همین اساس یافته‌های خود را در سه فصل تهیه و تنظیم نمودیم: در فصل اول به بیان چارچوب نظری با استفاده از نظریه نخبه گرایی پرداختیم. که در این فصل با توجه به نظریاتی که از پاره تو و موسکا و سپس گی روشه بیان شد، به این نتیجه رسیدیم که علما به عنوان نخبگان سیاسی و مذهبی، هدایت جریان مشروطه خواهی را بر عهده گرفتند. در فصل دوم نقش علمای مطرح در جنبش مشروطه خواهی که صاحب اندیشه و عمل سیاسی بودند را مطرح نمودیم. که در این فصل طی یک دسته بندی علما را در دو گروه علمای موافق و علمای مخالف جریان مشروطه خواهی قرار دادیم و به این نتیجه رسیدیم که علما در سمت دهی دینی و سیاسی نهضت مشروطه و هدایت آن نقش بسزایی داشته‌اند. در فصل سوم به بررسی نقش آیت‌الله بهبهانی به عنوان یکی از علمای طراز اول جنبش مشروطه پرداختیم. و به این نتیجه رسیدیم که بهبهانی به عنوان یکی از رهبران دینی و سیاسی این جنبش، نقش مؤثر و سازنده ایفا نموده و تا زمانی که زنده بود دست از فعالیت خود در راه دفاع از این جنبش برنداشت و همواره مدافع حفظ کیان اسلام و مدافع ملت ایران بود.
برچسب ها :
دانش آموخته
استاد راهنما
نجف لک زایی
استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم، رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
استاد مشاور
حسن حضرتی
دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تهران