چکیده

تاریخ نگاری از حوزه‌های چالش برانگیز در تاریخ اسلام و در میان گروه‌ها و فرق مسلمان می‌باشد. برخی مخالفان شیعه به ویژه وهابیان در رقابت و نزاع با شیعه می‌كوشند اولا نقش شیعیان را در تاریخ نگاری اسلامی و تدوین آثار تاریخی بسیار برجسته و پررنگ نشان دهند و ثانیا راویان و مورخان شیعه را به تاریخ سازی و جعل أخبار و روایات شیعی متهم كنند. یكی از نمایندگان این تفكر، عبدالعزیز نورولی است كه در كتاب اثر التشیع علی الروایات التاریخیه فی القرن الاول الهجری كوشیده تا با خدشه در ناقلان بعضی از وقایع مهم تاریخ اسلام در سده اول و برخی فضایل اهل‌بیت علیهم‌السلام به خصوص مناقب علی‌علیه‌السلام، آن حوادث و فضایل را جعلی و ساخته راویان و مورخان شیعه وانمود سازد. این پژوهش در راستای پاسخ‌گویی به برخی از شبهه‌ها و انتقادهای مخالفان انجام شده و پس از تبیین مناظرات تاریخی شیعه و سنی و با بررسی اوضاع منازعات عصر حاضر، مباحث را از دو جنبه پی گرفته است. از سویی به معرفی شماری از تاریخ نگاران و تحلیل تاریخ نگاری شیعه پرداخته شده و چنین نتیجه گرفته است كه حجم و گستره تاریخ نگاری شیعه نسبت به اهل‌سنت به مراتب كم‌تر بوده و این شیعیان هستند كه محتاج منابع سنی می‌باشند. از سوی دیگر به نقد كتاب پیش گفته پرداخته و آن را از حیث أسناد و منابع، روش و محتوا غیر علمی و غیر تاریخی ارزیابی كرده است. واژه‌های كلیدی: شیعه، تشیع كوفی، تشیع اعتقادی، امامیه، رفض، تاریخ نگاری، تاریخ نگاری شیعه، نقد.

دانش آموخته

• محمد غفوری

استاد راهنما

• نعمت الله صفری فروشانی

  دانشیار جامعه المصطفی العالمیه

استاد مشاور

• سید حسین فلاح زاده

  دانشیار گروه تاریخ و تمدن دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام