چکیده

در این پژوهش بدنبال بررسی نقش امام علی (ع) در حکومت مدنی پیامبر (ص) هستیم که برای این منظور سؤال اصلی پژوهش، که مطرح شده است، این است که: اقدمات امام علی (ع) در تثبیت حکومت پیامبر (ص) به چه میزان مؤثر بوده است؟ در راستای پاسخ به سؤال، فرضیه اقدامات امام علی (ع) برجسته ترین نقش را در تثبیت و بنیانگذاری حکومت مدنی پیامبر (ص) داشته است، مطرح گردیده است. پژوهش شامل چهار فصل است. فصل اول در خصوص امام علی (ع) قبل از هجرت می باشد که در این فصل به سابقه امام علی (ع) و دو اقدام مهم ایشان پیش از هجرت یعنی شرکت در دعوت خویشاوندان و لیلة المبیت اشاره شده است. فصل دوم نیز مربوط به برخی جنگهای مهمی است که امام علی (ع) در آن شرکت کرده و سرنوشت جنگ را عوض کرده و اقداماتی را برای حفظ دین اسلام و جان پیامبر (ص) انجام داده است. فصل سوم هم اختصاص به ماموریتهایی دارد که پیامبر (ص) به امام علی سپرده بود و امام علی (ع) آن ها را به نحو احسن انجام داده است و باعث گسترش دین اسلام شده است. فصل چهارم این پژوهش هم به مسأله رابطه پیامبر (ص) و امام علی (ع) پرداخته و اینکه علی (ع) همراه و همراز پیامبر گشته، به مسائل حکومتی آشنا شده و برای گسترش و تثبیت آن کوشش نموده تا آنجا که پس از انتخاب شدن به جانشینی در واقعه غدیر، بعد از اینکه رسول خدا (ص) رحلت فرمود برای حفظ حکومت اسلامی در مقابل غضب مقام خویش سکوت کرد. در نهایت در مبحث نتیجه‌گیری با توجه به فصولی که گذشت چنین نتیجه گرفته شده است که امام علی (ع) باعث بنیانگذاری، تثبیت و حفظ حکومت اسلامی شده است.

دانش آموخته

• فاطمه کریمی نیا

استاد راهنما

• سید حسین فلاح زاده

  دانشیار گروه تاریخ و تمدن دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

استاد مشاور

• حسن حضرتی

  دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تهران