چکیده

مراد از «نظریۀ اخلاق سیاسی»،مجموعۀ عناصر، مؤلفه‌ها و ساختار اخلاقی در حوزه سیاست است.ساختار اخلاق سیاسی نظریۀ امام‌(ره) با تأکید بر کتاب شرح حدیث جنود عقل و جهل بر اساس فطرت الهی انسان شکل می‌گیرد که دارای ساختمان و ساختاری ماتریسی است که در رأس آن فطرت الهی انسان(فطرت مخموره) قرار دارد و پس از آن عقل و سپس خیر در جایگاه پس از عقل قرار گرفته است و خیر نیز منشأ تمامی فضیلت‌های اخلاقی دیگر همچون ایمان، عدالت و غیره می‌شود. اجزایتشکیل‌دهندۀ این ساختار، یعنی عناصر و مؤلفه‌ها نیز همان فضیلت‌های اخلاقی است که به‌ترتیب در ساختار جای گرفته و در واقع هر یک بیانگر صفات و نکاتی است که بایدهای اخلاق سیاسی را تشکیل می‌دهد. هر یک از عناصر و مؤلفه‌ها در اخلاق سیاسی، اصلی از اصول آن است که بر اساس اولویتی که در ساختار دارد، باید مورد توجه قرار گیرد. به همین دلیل، تعریف و تبیین هر یک در این مقام امری لازم در راستای تکمیل‌ هدف این تحقیق است. از این روی توضیح هر یک از عناصر و مؤلفه‌ها، اهمیّت، ضرورت و کاربرد سیاسی هر مورد با استفاده از نمونه‌ها و مثال‌هاییکه می‌توان در گفتار، نوشتار و یا رفتار اخلاقی بزرگان در تاریخ اسلام یافت می‌شود، در جای خود آورده شده است. این نمونه‌ها به‌ویژه از میراث رفتاری و گفتاری امام علی(ع) است که در زمان زمامداری ایشان در روابط با کارگزاران، مأموران مالیاتی، فرمانداران و فرماندهان نظامی و یا حتی با دشمنان خویش داشته‌اند. کلید‌واژه‌ها امام خمینی، نظام اخلاق سیاسی، ساختار اخلاق سیاسی، عناصر اخلاقی، مؤلفه‌های اخلاقی، کتاب شرح حدیث جنود عقل و جهل.

دانش آموخته

• حامد مشکوری نجفی

استاد راهنما

• علیرضا صدرا

  دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران

استاد مشاور

• محسن قمی

  دانشیار گروه فلسفه و کلام دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجلس خبرگان رهبری، هیات موسس دانشگاه آزاد اسلامی و ...

• علیرضا آل بویه

  عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی