چکیده

در این پژوهش، نگارنده درصدد پاسخ گویی به این سوال است که مهمترین ویژگی های گروه نخبگان سیاسی از دیدگاه قرآن کریم کدامند؟ فرضیه ای که برای پاسخ به این سوال مطرح می شود، این است که مولفه های روانشناختی و مولفه های ساختاری، ویژگی های نخبگان سیاسی از نظر قرآن کریم را تشکیل می دهند. چارچوب نظری که برای بررسی این پژوهش انتخاب شده است، تئوری ریاست مدینه فارابی است. فارابی در این تئوری به تبیین و توضیح راس هرم قدرت سیاسی می پردازد. در نتیجه اوصاف و ویژگی هایی را برای ریاست مدینه ذکر می کند. او این ویژگیها را در دو دسته کلی ویژگی های روانشناختی و ویژگی های ساختاری ذکر می کند. در این پژوهش، با استفاده از این چارچوب نظری، ابتدا مفهوم نخبگان سیاسی را از نظر قرآن کریم تعریف کردیم. گروه نخبگان سیاسی در قرآن شامل انسان هایی می شود که الگو و پیشوای انسان های دیگرند و اجرای امور سیاسی و اجتماعی انسان های دیگر را بر عهده دارند و مسئول هدایت آنها می باشند که با توجه به مسیری که ببرای هدایت و ضلالت انتخاب می کنند، به دو دسته رهبران الهی و رهبران غیر الهی تقسیم می شوند. این رهبران دو گانه دارای یکسری ویژگی هایی هستند که آنها را از دیگران متمایز می کند. قرآن این ویژگی ها را بر می شمرد و به دو دسته ویژگی های روانشناختی که ویژگی های درونی و مشترک و ویژگی های اکتسابی بین رهبران الهی از یک سو و رهبران غیر الهی از سوی دیگر است ویژگی های ساختاری که توانمدیهای مدیریتی و مربوط به ماهیت نظامهای سیاسی و شئون سیاسی و اقتصادی و نظامی است، تقسیم می کند. بنابراین نخبگان سیاسی را که مسولیت رهبری جامعه را بر عهده دارند را رسمیت می شناسید و دو دسته ویژگی های روانشناختی و ساختاری را برای آنها ذکر می کند و در نتیجه فرضیه ارائه شده، اثبات می شود.

دانش آموخته

• اعظم مجیدی نژاد

استاد راهنما

• منصور میراحمدی چناروئیه

  استاد تمام گروه علوم و اندیشه سیاسی و معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه شهید بهشتی ، رئیس پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی

استاد مشاور

• علیرضا صدرا

  دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران