چکیده

منطق فازی یكی از منطق های جدید است كه در قرن بیستم پا به عرصه علم نهاد . در محیط اطراف ما حوادث فراوانی دیده می شود كه دارای نقاط تحولی است . این نقاط تحولی در واقع مرز خروج از یك مرحله و ورود به مرحله دیگر است . در تمام آن نقاط می توان ابهام را به وضوح مشاهده كرد . به عنوان مثال حسن كچل است را می توان ذكر كرد . در حالی كه بیش از نیمی از سرش مو دارد . او نسبت به كچل مطلق ، كچل محسوب نمی شود یعنی این یك قضیه كاذب است . ولی نسبت به كسی كه تمام سرش پوشیده از مو است كچل محسوب می گردد پس این یك قضیه صادق است . قضیه حسن كچل است هم صادق و هم كاذب است . در منطق صوری یك قضیه یا كاذب و یا صادق است . پس این قضیه در منطق چه جایگاهی دارد ؟ از اینجاست كه منطق فازی رخ نمایان می كند . هر پدیده ای پیامدهای خاص خود را دارد . منطق فازی از این قانون مستثنی نیست و پیامد های خاص به خود را دارد . هنگامی كه اندیشه فازی پا به ایران گذاشت ؛ اكثر متفكرین آن را یك دیدگاه نسبی گرا و ایده آلیستی پنداشته اند . در این تحقیق تلاش شد تا یكی از پیامد های منطق فازی از حیث واقع گرایی مورد بررسی قرار گیرد . برای اثبات دیدگاه رئالیستی باید دو مقدمه اصلی بیان شود : نخست وجود عالم خارج از ذهن، دوم امكان درك این عالم خارجی . یعنی ما یك جهان مستقل از ذهن داریم و در عین حال امكان علم به آن نیز وجود دارد . اگر اثبات این دو مقدمه درباره منطق فازی موفقیت آمیز باشد ؛ می توان آن را یك دیدگاه رئالیستی نامید . در غیر این صورت باید آن را ایده آلیستی دانست . لذا تحقیق را در سه بخش سامان می دهیم : بخش اول كلیات منطق فازی است و هدف آن تقریب به ذهن كردن منطق فازی است . بخش دوم پیامدهای هستی شناسی منطق فازی است . هدف فصل دوم بررسی مقدمه اول دیدگاه رئالیستی فازی یعنی وجود عالم خارج از ذهن با ویژگی تحولی و نسبی است . در فصل سوم به معرفت شناسی فازی می پردازم كه در آن به دنبال مقدمه دوم رئالیسم یعنی امكان درك عالم خارج از ذهن هستیم و همچنین تأثیرات نگرش فازی بر جهان بینی خود را بیان می كنیم . در نهایت به این نتیجه می رسیم كه منطق فازی یك منطق رئالیستی است كه تأثیر آن بر زندگی بشر ، نوعی واقع گرایی تشكیكی در جهان بینی است . آنچه در نهایت به اثبات می رسد ، حقایقی عینی است كه می توان آنها را در اطراف خود مشاهده نمود . می توان ا وجدان خود درك كرد كه عالمی در خارج از ذهن ما وجود دارد و این عالم دارای تحولی دائمی در تمام مراتب خود است. این عالم ذو مراتب قابلیت آن را دارد كه متعلق علم ما واقع شود . دیدگاه فازی كه مبنای تشكیكی دارد در حقیقت این عالم ذو مراتب و تشكیكی را بیان می كند .

دانش آموخته

• سید امیر سخاوتیان

  عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی

استاد راهنما

• علیرضا قائمی نیا

  رئیس پژوهشکده حکمت اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و سردبیر فصلنامه ذهن

استاد مشاور

• عسکری سلیمانی امیری

  عضو هیات علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)