چکیده

در این پژوهش نظریات دو اندیشمند جهان اسلام یعنی امام خمینی(ره) و آیت‌الله جوادی آملی در خصوص توسعه سیاسی و فرهنگ و مناسبات این دو حوزه باهم مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در این پژوهش آمده است که فرهنگ از دیدگاه امام(ره) و آیت‌الله جوادی آملی موجودیت دهنده و هویت دهنده به جامعه و اساس آن قلمداد شده و فرهنگ را زیر بنای دستیابی به توسعه در تمامی ابعاد آن به ویژه توسعه سیاسی دانسته‌اند. هم‌چنین از چیستی و مفهوم، جایگاه و اهمیت فرهنگ و مفهوم توسعه سیاسی و اهمیت آن به تفصیل بحث گردیده است. امام(ره) و آیت‌الله جوادی آملی توسعه به معنای غربی یعنی توجه و نگاه تک بعدی به توسعه را رد کن و توسعه مطلوب را توسعه‌ای در همه ابعاد آن و به خصوص و توجه به تعالی انسانیت می‌دانند. پرداختن به اصول و کلیات اندیشه سیاسی امام(ره) و آیت‌الله جوادی آملی نظیر توحید محوری، ولایت فقیه و... بخش دیگری از این پژوهش است. در فصل بعد به آثار و اهداف فرهنگ نظیر توسعه سیاسی و اقتصادی، خودباوری، مقابله با تهاجم فرهنگی و... پرداخته شده است. هم‌چنین در فصل بعد مؤلفه‌ها و شاخص‌های توسعه سیاسی از جمله امنیت، استقلال، آزادی و... با تأکید بر اندیشه این دو بزرگوار بررسی گردیده است. تأثیرات فرهنگ بر توسعه سیاسی و توسعه سیاسی بر فرهنگ عنوان فصول بعدی این پژوهش است. نتیجه اینکه توسعه سیاسی از دیدگاه امام(ره) و آیت‌الله جوادی آملی امری ضروری برای تعالی انقلاب است. اما نکته قابل تأمل این است که توسعه سیاسی مد نظر امام(ره) و آیت‌الله جوادی آملی با توجه با اصول اندیشه سیاسی آنان اولاً: برگرفته از قرآن و سنت و در نتیجه با دین و تعالیم آن تعامل دارد. ثانیاً: از دیدگاه ایشان امام(ره) دستیابی به توسعه سیاسی بدون در نظر گرفتن فرهنگ اسلامی میسر نخواهد بود.. کلمات کلیدی: اندیشه سیاسی؛ امام خمینی، آیت‌الله جوادی آملی، توسعه سیاسی، فرهنگ، مناسبات.

دانش آموخته

• رضا خسروی دهزیری

استاد راهنما

• محمدتقی آل سید غفور

  عضو هیات علمی و مدیر گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام نماینده مردم شوشتر در دوره اول مجلس شورای اسلامی

استاد مشاور

• غلامرضا بهروزی لک

  استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام