چکیده

رساله حاضر عهده دار پاسخ به این پرسش است که مناسبات آزادی و امنیت از دیدگاه امام خمینی به چه صورت است و چگونه تنظیم می شود. فرضیه ارائه شده این است که مناسبات آزادی و امنیت از دیدگاه امام تعاملی است و از طریق نهادهایی چون حکومت، خانواده و تعلیم و تربیت و با اشراف دین تنظیم می شود. چارچوب نظری پژوهش، رهیافت نهادگرایی می باشد. در یک جمع بندی می توان گفت که سه دیدگاه در زمینه مناسبات این دو وجود دارد: ‎۱- آزادی مقدم بر امنیت، ‎۲- امنیت مقدم بر آزادی، ‎۳- تعامل آزادی و امنیت. با توجه به آثار و بیانات امام رابطه آزادی و امنیت در آراء ایشان از نوع برداشت سوم می باشد. در یک سویه آزادی، در تامین و تضمین امنیت مساعدت می کند و در سویه مقابل، امنیت نیز فضا و گونه های گسترده تحقق آزادی را برای افراد و نهاد بسط و گسترش می دهد. نهاد می توانند در تنظیم این تعامل موثر باشند. مثلا: نهادهایی چون خانواده و تعلیم و تربیت می توانند کودکان را از همان دوران کودکی طوری تربیت کنند که خواهان تحقق آزادی و امنیت باشند. و نهادهایی چون حکومت می توانند با اجرا کردن قوانین اساسی و قوانین اسلامی در جامعه و نظارت بر آن از طریق بکارگیری راهکارهای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، و... زمینه را برای ایجاد توامان آزادی و امنیت در جامعه فراهم کند. و می توان گفت که نهاد دین در واقع یک فرانهاد است و سایر نهادها می توانند با استفاده از آموزه های دینی و قوانین الهی زمینه را برای ایجاد تعامل و آزادی فراهم کنند. البته بهتر است تمام نهادها سعی کنند در راستای هم و به صورت مکمل و در یک برنامه منسجم عمل کنند. به رغم اینکه امام به درستی معتقد به بدیهی بودن آزادی است، اما تلقی های مختلفی از آن وجود دارد که گاه نگره هایی در آن می توان یافت که با فرهنگ و آداب و رسوم ما متفاوت است. در چنین شرایطی شاید نتوان در عمل، آزادی و امنیت را مشاهده نمود؛ بلکه به نوعی حتی تقابل این دو نیز مشاهده شود. از این رو، دیدگاه تعامل گرایانه در باب آزادی و امنیت زمانی در عمل مشهود خواهد بود که اجماعی نسبت با این مفاهیم در میان نخبگان شکل بگیرد. واژه های کلیدی: نهاد، آزادی، امنیت، مناسبات آزادی و امنیت، امام خمینی(ره)

دانش آموخته

• احترام سعادت فر

استاد راهنما

• نجف لک زایی

  استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم، رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

استاد مشاور

• محمدتقی آل سید غفور

  عضو هیات علمی و مدیر گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام نماینده مردم شوشتر در دوره اول مجلس شورای اسلامی