چکیده

اندیشه ها و تفکرات برآمده از انقلاب اسلامی ایران همانند سایر انقلابهای اجتماعی در محدوده خود باقی نماند و اندکی پس از استقرار، به ماوراءصادرشد و راهبردهای مختلفی در پبشبرد صدور انقلاب اسلامی در طول 36 سال، همواره مورد توجه مسئولین نظام قرار داشته است که با فرصت ها و چالش هایی توام بوده است. طبیعی است که جمهوری اسلامی ایران باید راهبردهای خود را جهت صدور انقلاب، متناسب با عصر بیداری، جهت اثرگذاری بیشتر تغییر دهد. بدین معنا که در مسیر صدور ارزشهای انقلاب، فضای جدید منطقه ای و بین المللی، دسترسی ها وتنگناهای دیگری فرا روی آن قرار داده است و لذا راهبردهای جدید، باید، هم از فرصتها بهره گیرد و هم از تنگناها عبور کند. و نیز بررسی اینکه بهترین راهبرد در جهت صدور انقلاب چه عواملی است و مهمترین فرصتها و چالشهای سیاست صدور انقلاب اسلامی در شرایط جدید ناشی از بیدرای اسلامی چیست؟ و راهبردها و راهکارهای مناسب جهت ارتقاء آن کدام است؟ و هدف این رساله، شناسایی راهبردهای است که امکان صدور انقلاب اسلامی را در فضای منطقه ای کنونی که برآمده از فرایند بیداری اسلامی است تقویت نماید، از این رو رساله، بیش از آنکه در جستجوی شناخت توصیفی و یا تحلیلی فرایند صدور انقلاب باشد در صدد است تا راهبرد مشخصی را برای تقویت تأثیرگذاری ایران بر فرایند بیداری اسلامی ملت های عرب خاورمیانه و شمال آفریقا برشمارد.این رساله بر اساس چارچوب تحلیل سوات (Swot) فرصت ها و چالش-های صدور انقلاب اسلامی در عصر بیداری اسلامی را تحلیل کرده است. در این راستا رساله با تأکید به اینکه مولّفه فرهنگی قدرت ملی ایران موثرتر از سایر مؤلفه ها است، اتخاذ راهبرد دیپلماسی فرهنگی را مفید در حصول به مقصود یافته است. لذا ابعاد گوناگون دیپلماسی فرهنگی نیز معرفی شده که شامل دیپلماسی رسانه ای، علمی، ورزشی، حج و مناسک مذهبی و دیپلماسی شهری است؛ همچنین با توجه به چارچوب تحلیلی (swot) مهم ترین راهبرد قوت ها، تهدیدها (t – s) تحت عنوان استراتژی های تنوع ( ثبات ) شامل: 1- استفاده از ظرفیت های داخلی در مقابل تحریم ها .2- شناساندن فرهنگ اسلامی به جوانان. 3- اتحاد و تحکیم بین دولت های اسلامی .4- تبیین و ترویج وتعمیق مبانی اسلام ناب. 5- تاکید بر وحدت، حول آموزه های اسلام و قرآن به جای وحدت در قالب قبیله و عشیره می باشد. همچنین راهبرد قوت ها، فرصت ها (o - s )، با عنوان استراتژی های توسعه (تهاجمی) شامل: 1- برجسته سازی معنویت در سیاست خارجی 2- پیوند دین و سیاست در عرصه بین الملل.3- ارائه یک الگوی بین الملل از اسلام. 4- تلاش در جهت رساندن پیام اسلام به جهانیان. 5- تحکیم مردم سالاری دینی در منطقه و راهبرد فرصت ها، ضعف ها (o - w) با عنوان استراتژی های ادغام (ثبات)شامل: 1- افشای سکوت جامعه جهانی در برابر نقض حقوق انسانی.2- تقریب بین مذاهب و تحکیم مناسک مشترک. 3- تاسیس سازمان مستقل حقوق بشر از سوی کشورهای اسلامی. 4- حمایت از اسلامگرایان میانه رو برای کنار زدن اسلامگرایان افراطی. 5- تقویت روحیه صلح طلبی در افکار عمومی کشور های منطقه و نیز راهبرد تهدید ها، ضعف ها (T – W) تحت عنوان استراتژی های دفاعی (کاهش) شامل: 1- تقویت انسجام ملی و بنیه اقتصادی.2- اقتصاد مقاومتی.3- تقویت اتحاد ملی.4- تقویت و تحکیم مبانی تربیتی و فرهنگی اسلام.5- تقویت گفتگوی تمدن ها مشخص شده است. واژگان کلیدی: انقلاب اسلامی، بیداری اسلامی، سیاست صدور انقلاب اسلامی، قوتها و ضعفها، فرصتها و تهدیدها، راهبردها

دانش آموخته

• غلامرضا عراقی

استاد راهنما

• غلامرضا بهروزی لک

  استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

استاد مشاور

• محسن قمی

  دانشیار گروه فلسفه و کلام دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجلس خبرگان رهبری، هیات موسس دانشگاه آزاد اسلامی و ...

• محمد ستوده آرانی

  دانشیار گروه مطالعات سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام معاون آموزش و فرهنگی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام