چکیده

طبق احادیث پدیده طلاق منفورترین حلال خداوند است. بر اساس آمار کشور و میزان رشد سالانه طلاق، این پدیده به معضل اساسی و خطری جدی برای بنیان خانواده تبدیل شده است. با رشد فزاینده طلاق از اواسط دهه ۸۰ شمسی، نظر کارشناسان علوم اجتماعی به‌سوی این مسئله اجتماعی و فرهنگی جلب شد؛ لذا به‌منظور شناسایی و تبیین علل آن، صدها تحقیقات پژوهشی، پایان‌نامه‌های دانشجویی و مقالات علمی به بررسی این موضوع اختصاص یافت. این پژوهش‏ها حالت جزیره‏ای در کل کشور دارند. با روش فراتحلیل به‌منظور اولویت‌بندی علل در جهت سیاست‌گذاری فرهنگی صحیح و تأثیرگذار، پس از بررسی شرایط ۱۰۰ مقاله علمی _ پژوهشی و ۵۰ پایان‌نامه‏ علمی معتبر و برجسته، ۵۵ پژوهش برجسته بین سال‏های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۵ جهت بررسی علل طلاق در ایران انتخاب شد. نتایج فراتحلیل به روی ۲۶۰ آزمون استخراجی از این منابع نشان داد میانگین اندازه اثر علل فردی (۳۹۸/۰ R=)، علل ساختاری (۳۸۲/۰ R=)، علل انتخابی(۳۵۳/۰ R=)، علل وارده از سوی خانواده و دوستان(۳۵۸/۰ R=)، علل اجتماعی(۳۹۳/۰ R=) و علل ارتباطی میان زوجین (۴۳۸/۰ R=) است که دارای بیشترین میانگین اندازه اثر است. طبق جدول کوهن این اندازه اثر نزدیک به بزرگ است. در پایان با استفاده از نظریه «رشد چهار بُعدی تأثیرات» مدل خروجی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته و رابطه میان علل مختلف تبیین گشته است.

دانش آموخته

• صادق مولایی

استاد راهنما

• ابراهیم فتحی

  همکار آموزشی گروه علوم اجتماعی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام / مدیر کل رصد دفتر تبلیفات اسلامی حوزه علمیه قم

استاد مشاور

• میثم لطیفی

  دانشیار گروه مدیریت دولتی دانشگاه امام صادق علیه السلام