چکیده

از آنجا که انسان موجودی مرکب از جسم و جان و هر کدام ویژگیهای خاص خود را دارد، در درون هوس ها و خواهش های نفسانی و در بیرون ابلیس دشمن قسم خورده را دارد. لذا همواره در معرض خطا و انحراف قرار دارد. از طرف دیگر هم انسان موجودی اجتماعی است که به فعلیت رسیدن استعدادهایش فقط در جامعه میسر است . قطعا عقل هر عاقلی حکم میکند که باید درون جامعه ، یکسری قواعد و الزاماتی باشد تا افراد بر اساس آنها به زندگی جمعی خود نظم بدهند. که افراد جامعه طی فرایند جامعه پذیری این اسلوب را یاد میگیرند. منحرف کسی است که این قالبها و هنجارهای پذیرفته شده را نقض کند. پژوهش حاضر به بررسی عوامل مؤثر بر انحرافات اجتماعی از دیدگاه امام علی علیه السلام میپردازد. دغدهی اصلی در این تحقیق، پیدا کردن علل و عواملی است که میتواند انسان را به انحراف و گمراهی بکشاند اینکه آیا این عوامل را درون فرد یا محیط یا هر دو باید جستجو کنیم. با واکاوی سخنان امام علی علیه السلام، به عنوان یک انسان معصوم که دانشش الهی و لدنی وهمچنین کسی که قریب پنج سال رهبری جامعهی اسلامی را برعهده داشته ؛ به این نتیجه رسیدیم که ، حضرت نگاهی جامع به پدیدهی انحراف دارند. به این معنا که، پدیدهی انحراف را تک عاملی نمیداند، بلکه هم فرد و ارادهی او و هم ساختارهای سیاسی ، اقتصادی وفرهنگی را در منحرف شدن افراد دخیل میداند. به همین جهت برای اصلاح جامعه، در حوزه فردی توصیه های فراوانی به تقوی و مسائل اخلاقی (نظیر خطبه متقین) و تبعیت از دستورات رسول خدا صلی الله می کند و در عرصه اجتماعی اصلاح ساختارهای سیاسی ، اقتصادی و... و رفتار کارگزاران و حاکمان با رعیت را توصیه می کنند.

دانش آموخته

• احمد سالمی

استاد راهنما

• شمس الله مریجی

  ریاست دانشگاه و استاد گروه علوم اجتماعی دانشگاه باقرالعلوم (ع)

استاد مشاور

• کریم خان محمدی

  استاد گروه مطالعات فرهنگی و ارتباطات دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام