چکیده

انقلاب اسلامی ایران، با جایگاه شناخته روحانیون به ثمر نشست و تاثیرات قابل ملاحظه ای بر سپهر سیاسی اجتماعی ایران و کشورهای اسلامی داشت. بعد از انقلاب، گروه ها و جریان های مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، با اصلاح و تعدیل در برخی رویکردهای کنشگری خود، فعالیت ها و اقدامات خود را ساماندهی نموده و به ایفای نقش پرداختند. یکی از گروه هایی که از این جریان مستثنی نمی باشد، جامعه روحانیون است. روحانیون با عنایت به جایگاه اجتماعی و مذهبی که دارد، لازم است در عرصه کنشگری سیاسی، از الگوی جامعی تبعیت کند و مطابق ضرورت ها و نیازمندی های روز جامعه، نقش آفرینی داشته باشد. این پژوهش، با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی، ضمن طرح نکات مقدماتی، ضرورت ها و اهداف پژوهش، مولفه های حاکم بر کنشگری سیاسی روحانیون را مورد بررسی قرار داده و در ادامه، تبیین سازوکار نهادینه سازی ارزش های متعالی در جامعه، تبیین جایگاه روحانیون در این عرصه، جایگاه و نقش گروه های مرجع در کنشگری سیاسی را تبیین نموده است. در راستای موفقیت کنشگران سیاسی، ضرورت دارد که مقدمات و زمینه های موفقیت در این عرصه تبیین شود؛ از جمله: هماهنگی بین عوامل مختلف آموزش، اعتماد اجتماعی به هنجارسازان، استدلال‌آوری و قدرت اقناع هنجارسازان و تحلیل مخاطب و شرایط مخاطبان از سوی هنجارسازان. جهت کسب موفقیت بیشتر در اقناع هنجارپذیران، زمینه‌‌های متعددی را می‌توان مد نظر قرار داد: الف) قدرت هنجارسازان در ارائه استدلال‌های تخصصی و مرتبط با زمینه‌ای که هنجار جدید در بستر آن شکل گرفته است. ب) هزینه و فایده هنجار ارائه‌شده. ج) مشروع‌سازی هنجار جدید. بدیهی است که تلاش بیشتر برای تحقق این فرایندها پذیرش هنجار را بین هنجارپذیران تسهیل و دوام آن را نیز بیشتر خواهد کرد. تحقق جامعه آرمانی، از جمله اهداف متعالی اندیشه دینی است و روحانیون نیز در این عرصه مسئولیت های مهمی بر عهده دارند. در آخر، ابعاد و مولفه های جامعه آرمانی و مولفه های تحقق آن تبیین شده و مسائل اخلاقی مرتبط با کنشگری سیاسی روحانیون بیان می گردد.

دانش آموخته

• روح الله میرزایی

استاد راهنما

• مسعود معینی پور

  استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام / مدیر شبکه چهار صدا و سیما

استاد مشاور

• نجف لک زایی

  استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم، رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی