چکیده

رجوع به قرآن و استخراج برنامه‌های فردی و اجتماعی از آیات الهی همواره یکی از دغدغه‌های مهم علماء و اندیشمندان جهان اسلام بوده و با توجه به همین رویکرد اساسی در دهه‌های اخیر تفسیر سیاسی قرآن توجه بسیاری از اندیشمندان را به خود جلب کرده است. بنابراین تفسیر سیاسی قرآن مسیری برای فهم هر چه بهتر و بیشتر قرآن و ورود آموزه‌های الهی به متن جامعه به منظور تعالی بشریت می‌باشد. امام خمینی(ره) برجسته‌ترین عالم و اندیشمندی است که توانسته با برگرداندن مشکلات و سوالات اساسی پیش روی جامعه اسلامی به قرآن کریم ضمن مرجعیت بخشیدن به آیات الهی و یافتن پاسخ‌های مناسب برای مشکلات بشریت، حرکت انقلابی خویش را نیز مستند به آموزه‌های الهی کند. یکی از عرصه‌های مهم نگرش و دیدگاه امام خمینی(ره) که تأثیر قابل توجهی در رفتار سیاسی ایشان داشته، توجه به مباحث قرآنی و تفسیر سیاسی مختص به ایشان می‌باشد که در نوع خود بی‌نظیر است. البته استخراج مسائل و سوالات مربوط به سیاست و طرح آنها در قالب تفسیر سیاسی امام خمینی(ره) پژوهشی جدید به شمار می‌رود و اعتقاد ما بر این است که با گردآوری نکات تفسیری سیاسی در بیانات و آثار مختلف امام خمینی(ره) می‌توان تفسیر سیاسی ایشان را بازسازی و تدوین نمود. بنابراین با این سوال بسیار مهم رو برو می‌شویم که امام خمینی(ره) در تفسیری که از قرآن ارائه داده‌اند چگونه مباحث سیاسی قرآنی را مطرح کرده‌اند؟(سوال). بدون شک کشف مباحث علوم سیاسی از قرآن کریم در تفسیر سیاسی امام خمینی(ره) امکان پذیر است(فرضیه). البته این امر منوط است به عرضه سؤالات به تفسیر سیاسی امام خمینی(ره) و استخراج پاسخ مناسب(روش)، با هدف به تصویر کشیدن مرجعیت علمی قرآن کریم(هدف). واژگان کلیدی: تفسیر، تفسیر سیاسی، امام خمینی، تفسیر سیاسی امام خمینی(ره).

دانش آموخته

• محمد باقر نقوی

استاد راهنما

• غلامرضا بهروزی لک

  استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

استاد مشاور

• نجف لک زایی

  استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم، رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی