چکیده

این پایان نامه در پی آن است ضمن بررسی روند تصوف در ایران از آغاز تا پایان دوره ایلخانیان، به علل گرایش جامعه به تصوف و تحولاتی که این نهاد در جامعه ایجاد کرد، و نیز به گرایش سیاسی تصوف در طول حاکمیت مغولان و چگونگی تبدیل این مفاهیم به یک نهضت سیاسی، بپردازد. نیاز جامعه به گریز از قیل و قال های موجود در اوج گیری موقعیت خانقاه ها به عنوان یک پناهگاه، همچنین نیاز حکومت (ایلخانان) به داشتن یک پشتوانه مردمی ایلخانان را ناچار از توجه و گرایش به تصوف نمود. به عبارتی بین تصوف و حکومت یک بده بستانی صورت گرفت که ناشی از حفظ موقعیت و استمرار حاکمیت بوده است؛ در این راستا صوفیانی با نزدیک شدنبه حکومت، در ایجاد امنیت و آرامش جامعه نقش سیاسی- اجتماعی خود را به خوبی ایفا کردند. و برخی دیگر در جهت مخالف گام برداشته برای بیگانه ستیزی از موقعیت خود جهت آماده نمودن مردم برای قیام بهره بردند. در این پایان نامه سئوال اصلی آن است که آیا تصوف در دوره مغولان در تحولات فکری سران و جامعه نقش داشته است؟ همچنین این فرضیه ها مورد توجه بوده است. با توجه به آینکه حمله مغول به ایران جامعه را دچار بحران سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی کرده مقوله تصوف رهیافتی بوده برای نجات مردم از نظر فکری و روحی از بحران جامعه علاوه بر آن دستگاه حاکمه مغول نیز تحت تأثیر تصوف و متصوفان، سیاست خود را در حاکمیت اداره جامعه استحکام بخشیدند.

دانش آموخته

• محبوبه مجیدی تبار

استاد راهنما

• وهاب ولی

  دكتر ولی از محققان كتب تاریخی و ادبی تركیه و منطقه قفقاز است كه آثاری چون " ادیا جهان باستان گ (سه جلد) تاریخ عثمانی، نگاهی به روند نفوذ و گسترش زبان و ادب فارسی در تركیه، قفقاز و سیاست امپراتوری عثمانی و ده ها مقاله و تالیف دیگر را در كارنامه دارد.

استاد مشاور

• سید حسین فلاح زاده

  دانشیار گروه تاریخ و تمدن دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام