آلبویه سلسله ای شیعی بود که ما بین سالهای 321 تا 447 قمری بخش عمدهای از قلمروی عباسیان را به زیر فرمان خود در آورد. این سلسله با توجه به خاستگاه و نیز شوقی که به برپایی شکوه ساسانی از خود نشان میدادند، میرفتند تا آیینهای ایرانی را در سراسر حیطه حکمرانی خود، احیاء کرده و حتی المقدور حکومت خود را به فرمانروایی ایران باستان شبیه سازند. علاوه بر آیینهای ایرانی، بنیبویه از آنجا که خود شیعه مذهب بوده و در سایه حکومتی شیعی (علویان طبرستان) رشد یافته بودند، با تسلط بر پایتخت عباسیان و برای نشر تشیع و نیز مبارزه فرهنگی با دستگاه خلافت سنی عباسی، اقدام به برپایی آیینهای شیعی نیز نمودند. بدین سان این رساله بر آن است، تا تأثیر فرهنگ ایرانی و آموزههای شیعی را در آیینهای آل بویه بررسی کند. گفتنی است روش این مطالعه، تحقیقی، تاریخی - تطبیقی و مبتنی بر تحلیل محتوی است. و از کلید واژگان، مراسم، مواسم، شیعه، فرهنگ، و آلبویه سود میجوید. در این پایان نامه از قاعدهای به نام هژمونی استفاده شده است تا پیوندی بین فرهنگ و دین و آیینها برقرار نماید. . در این رساله، عواملی چون نمادهای تمدنی، جامعه اثر گذار ایرانی و سلطه آلبویه عوامل تأثیر گذار فرهنگ ایرانی و سلطه این خاندان شیعه مذهب و قدرت اقناع تشیع نیز عوامل شیعی موثر در آیینهای آلبویه دانسته شدهاند. در این نوشتار کوشیده شده مناسبت فرهنگ ایرانی و آموزههای شیعی، در مراسم و مواسم آلبویه را به دست دهد.
استاد و مدیر گروه تاریخ و تمدن دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
دانشیار گروه تاریخ و تمدن دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام