چکیده آموزش عمری به درازای عمر جامعه بشری دارد و انسانها برای انتقال تجربیات و اندوختههای معرفتی خود به دیگران نیاز به آموزش داشتهاند، به همین دلیل، با روشهای اشاره، نقاشی، گفتار و نوشتار به آموزش میپرداختهاند، جوامع و دولتهای متمدن دارای روشهای آموزشی مخصوص خود بودهاند که تقریباً از سیستم یکسانی برخوردار بودهاند. در میان جوامع بشری، پیامبران به ویژه پیامبر اسلام به عنوان آموزگاران الهی دارای اهمیت خاصی هستند. به همین دلیل، بررسی سیره و روش آموزشی ایشان مفید و ضروری مینماید. موضوع این اصلی این پژوهش «بررسی سیره آموزشی پیامبر اسلام(ص)» میباشد. سوال اصلی که در این باره مطرح شده این است که آموزش در سیر رسول خدا(ص) چه جایگاهی داشته و سیره آموزشی آن حضرت دارای چه ویژگیهای است؟ فرضیه پیشنهادی ما این است که حضرت محمد(ص) به عنوان پیامبر الهی و خاتم آنان اهتمام گسترده به امور آموزش داشته و سیره آموزشی ایشان دارای اهداف، شیوه و قلمرو ویژه بوده است. برای پاسخ به این پرسش؛ پژوهش حاضر در چهار فصل به بحث پرداخته است: فصل اول: جایگاه و تاریخچه آموزش در تمدنها و ادیان گذشته. در این فصل آموزش در تمدنهای چین، هند، ایران، یونان، روم، مصر و عربستان عصر جاهلی و در ادیان (زرتشت، یهود، مسیحیت و قرآن) پرداخته است. در فصل دوم جایگاه علم، معلم و متعلم و نیز اهداف آموزشی پیامبر(ص) بررسی گردیده است. در فصل سوم روشها و قالبهای آموزشی در سیره پیامبر(ص) مطرح گردیده است و در نهایت در فصل چهارم گستره و قلمرو آموزش پیامبر(ص) و تجهیزات آموزشی ایشان مورد بحث قرار گرفته است. و در پایان چنین استنباط میگردد که پیامبر(ص) دارای سیره آموزشی خاصی بوده ضمن اهمیت دادن به آموزش از اهداف، روش و چارچوب برخوردار بوده است و آموزشهای او دارای گستره وسیع بوده و از تجهیزات آموزشی نیز بهره بردهاند. واژگان کلیدی: سیره، پیامبر اسلام، آموزش، تمدن، روش، مخاطبان، تاریخچه آموزش و...
دانشیار گروه تاریخ و تمدن دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا (س)