چکیده

پژوهش پیش رو با هدف بررسی مفاهیم بی تفاوتی اجتماعی و مسئولیت پذیری تدوین شده است. بی تفاوتی ، مساله ای آمیخته با عدم تعهد، عدم تعاون و نوع دوستی است. این پدیده، آسیبی اجتماعی و مانعی برای مشارکت و مسئولیت-پذیری به شمار می رود. فقدان مسئولیت پذیری افراد، ریشه بسیاری از مشکلات و ناهنجاری های جوامع می باشد. در سایه مسئولیت پذیری است که رعایت حقوق معنا یافته و آثار سودمندی به سبب ارتباط با جامعه، نصیب انسان می-شود. چیستی، چرایی ، ابعاد و انواع و پیامدهای هر دو مفهوم، از منظر غرب و اسلام مورد بررسی قرار گرفته است. روش کار تحلیل مضمون و جامعه آماری، ترجمه تفسیر المیزان بوده است. در یافته های به دست آمده؛ انسان موجودی اجتماعی است که در مقابل خدا، خود و جامعه مسئول است. این انسان با بینش تکلیف مدار خود، عمل به وظایف را در جهت کمال فردی و اجتماعی می داند. نگاه مسئولانه به زندگی، در تفکر دینی جایگاه ویژه ای دارد. در چارچوب مسئولیت پذیری است که برای هر انسانی تکلیف وضع می شود و حساب و عقاب در نظر گرفته می شود. شرایط مسئولیت اختیار، علم و آگاهی و قدرت است. ریشه مسئولیت پذیری، الهی و فطری است. مدح مسئولیت-پذیری در اسلام حاکی از فضیلت بودن آن دارد. همه آحاد جامعه مسئول هستند . این گستره از والاترین انسان ها یعنی پیشوایان دین ، زنان و مردان تا عالم و جاهل را در برمی گیرد. ضعف های اعتقادی، اخلاقی و شخصیتی، موانع این مهم می باشد. ایثار، اخوت، نیکی، همدلی ازمصادیق مسئولیت هستند. مسئولیت، جایگاه ممتازی در رهیافت های اخلاقی، فقهی- حقوقی، فلسفی و عرفانی دارد. در تمامی این نگرش ها؛ به علت مبانی هستی شناختی و انسان-شناختی توحیدی، مشترکات بنیادین وجود دارد.

دانش آموخته

• فهیمه شریعتی پور

استاد راهنما

• محسن لبخندق

  دانش آموخته مقطع دکتری رشته فرهنگ و ارتباطات دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام استادیار گروه فرهنگ و هنر، دانشکدۀ معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات، دانشگاه امام صادق (ع)

استاد مشاور

• سید محمد حسین هاشمیان

  دانشیار و مدیر گروه مدیریت راهبردی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام