چکیده

مقوله مهم تعلیم و تربیت از جمله اموری است که همواره در طول زندگی بشر از اهمیت خاصی برخوردار بوده و دغدغه او به شمار می‎رفته است. در عصر ما این رسالت مهم برعهده آموزش وپرورش، خصوصا مدرسه می باشد. رسالت مدرسه تنها انتقال دانش وآگاهی نیست بلکه علاوه براین، شکوفایی استعدادهای نهفته، پرورش قدرت خلاقیت وتفکر، تقویت ایمان و باور و.... نسل آتی می‎باشد. برای این که بتواند رسالت مهم خود را به شایستگی انجام دهد نیازمند همکاری و هماهنگی باسایر نهادهای مانند خانواده، رسانه، نهادهای مذهبی و... می‎باشد آنچه که در مباحث تربیتی براساس آموزه‎های دینی و اسلامی و همچنین تاکید رهبران دینی جمهوری اسلامی آمده؛ توجه به بعد معنوی و پرورش بعد فطری برای رسیدن به قرب الهی و کمال و مقام خلیفه الهی می باشد آنچه که آنان تاکید داشتند تقدم تزکیه بر تعلیم است زیرا سرمنشاء همه تحولات درونی و بیرونی تزکیه نفس و اصلاح درون می باشد. این پژوهش سعی دارد با تحلیل و بررسی و نقد گفتمان سیاستی موجود در سند تحول بنیادین نظام آموزش وپرورش؛ (که یکی از اسناد مهم و رسمی سیاست‎گذاری در آموزش پرورش است) و تطبیق آن با گفتمان سیاستی مطلوب اسلامی در نظام تربیتی به این سوال پاسخ دهد که مدرسه در سیاست‎های فرهنگی کشور چه جایگاهی دارد. دراین پژوهش سعی شده ابتدا باروش تحلیل محتوابه بررسی وتحلیل اسناد (سندتحول) پرداخته شود. بیانیه ارزش‌ها ، بیانیه ماموریت ، افق چشم انداز ۱۴۰۴، هدف‌های کلان ، کلان هدف‎های عملیاتی وراهکارها مبتنی بر تحلیل محتوای کیفی جهت دار در سه طبقه مضامین ساختاری، کارکردی و زمینه ای تحلیل شده اند. سپس ابعاد سه گانه ساختاری کارکردی و زمینه ای مدرسه در سند تحول آموزش و پرورش با الگوی ساختاری کارکردی و زمینه ای مطلوب مقایسه و همخوانیها و شکاف میان جایگاه مدرسه در سیاستگذاری فرهنگی در سند تحول آموزش و پرورش با وضعیت مطلوب تحلیل شده است. جایگاه امور تربیتی نیز به طور ویژه در سند تحول آموزش و پرورش و الگوی مطلوب بررسی و مقایسه شده است. پرداخته و سپس به مقایسه آن بر اساس تعالیم دینی و تاکید و توجه رهبران جمهوری اسلامی و بر اساس کارکردهای که در برنامه درسی سند ملی آمده؛ پرداخته است که نتیجه آن نادیده گرفته شدن بعضی از کارکردها و ساختارها وعدم توجه به اصل پرورش و تزکیه و عدم تقدم آن بر تعلیم در سیاست‌گذاری‎ها است. با مطالعات صورت گرفته؛ گفتمان سیاستی موجود (سند تحول) با گفتمان سیاستی مطلوب اسلامی فاصله زیادی دارد. واژه‌های کلیدی: سیاست فرهنگی، آموزش و پرورش، مدرسه، عناصر سازنده مدرسه، کارکردهای مدرسه، گفتمان.

دانش آموخته

• معصومه عبدالحسینی

استاد راهنما

• سید محمد حسین هاشمیان

  دانشیار و مدیر گروه مدیریت راهبردی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

استاد مشاور

• علی ذوعلم

  ریاست پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی