چکیده

رشد اخلاقی چون خود اخلاق یکی از اساسی ترین مسائل موردتوجه انسان ها در طول تاریخ بوده و مراحل، شیوه ها و اهداف دستیابی آن همواره مورد بحث و دقت نظر قرارگرفته است؛ رشد اخلاقی به معنای رشد انسان در جنبه هایی از شناخت، رفتار و عواطف که به کمال انسان در زندگی منجر شده و تنها با افعال اختیاری او مرتبط بوده، می باشد، دیدگاه‌های متفاوتی که در این زمینه ارائه شده است حاکی از اهمیت آن می-باشد، در این رساله با بهره گیری از روش کتابخانه ای مقایسه و تحلیل برخی از این دیدگاه ها صورت پذیرفته است، کولبرگ ازجمله روانشناسانی است که دیدگاه او از جمله دیدگاه های تأثیرگزار در این زمینه بوده و سالیان زیادی است که مورد توجه قرار گرفته است او رشد اخلاقی در افراد را بر اساس شناخت و قضاوتی که افراد در مورد رفتارهای اخلاقی دارند به سه سطح پیش قراردادی؛ قراردادی و فراقراردادی تقسیم کرده که هرکدام از این سطوح، خو دارای دو دوره می باشند و معتقد است که ورود به مرحله بعدی بدون طی کردن مراحل قبل امکان‌پذیر نبوده و غالب مردم از سطح دوم تجاوز نمی کنند و تنها بخش بسیار اندک و شاید هیچ‌کس به آخرین مرحله رشد اخلاقی دست نیابد، از سویی متفکران مسلمانی چون علامه طباطبایی و شهید مطهری با بهره گیری از معارف ناب اسلامی، این مسأله را مورد توجه قرار داده و با تأکید بر عناصر محوری «خداشناسی» و «پرستش» بالاترین مرحله از رشد اخلاقی را مرحله ای می دانند که فرد بدون در نظر گرفتن منافع مادی دنیوی و حتی منافع معنوی اخروی، تنها به خاطر رضایت و خشنودی خداوند اقدام به رفتاری نماید بررسی و تطبیق دیدگاه کولبرگ با دیدگاه این دو اندیشمند اسلامی، حاکی از آن است که طبق نظر ارائه‌شده توسط کولبرگ، رشد اخلاقی انسان، محدود به اخلاق اجتماعی بوده حال آنکه دستیابی به مقام رضای الهی می بایست به عنوان بالاترین مرحله مدنظر باشد از این رو لازم است روانشناسان متدین و آشنا به مبانی دین اسلام، نظریه اسلامی رشد اخلاقی را با توجه به شیوه های نوین علم روانشناسی مثل شناسایی و رصد افراد (نمونه گیری) کنترل متغیرها تبیین و ارائه نمایند. کلیدواژه: اخلاق، رشد اخلاقی، تطبیق، علامه طباطبایی، شهید مطهری، کولبرگ

دانش آموخته

• نصرالله درویشی

استاد راهنما

• محسن قمی

  دانشیار گروه فلسفه و کلام دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجلس خبرگان رهبری، هیات موسس دانشگاه آزاد اسلامی و ...

استاد مشاور

• محمدرضا احمدی کاشانی

  مدرس حوزه و دانشگاه