چکیده

امور عامّه بنابر تعریف ملاصدرا همان نعوت کلّیه و معانی وسیعه ای هستند که بر مطلق وجود حمل شوند و بنابر تعریف علّامه طباطبائی(ره) امور عامّه عبارت است از چیزی که مساوی موجود مطلق است، حال یا به تنهایی یا با طرف مقابلش و مراد از مقابل، نتیجه تردیدی باشد که در تقسیم است- در این صورت امور عامّه مساوی موجود مطلق می باشد مثل علیّت و معلولیّت، امکان و وجوب، قدم و حدوث، وحدت و کثرت و غیره که این گونه معانی اختصاص به موجود خاص و ذات معیّن ندارند و بر همه ی اقسام موجود صدق تواند کرد، در این رساله ابتدا در فصل اول به بیان کلیات و مفاهیمِ امور عامّه می پردازیم سپس در فصل دوم، دیدگاه آیت الله مصباح درباره ی این امور را مطرح خواهیم کرد، در فصل سوم دیدگاه آیت الله فیّاضی را در مورد امور عامه مطرح نموده و در مهمترین فصل که فصل چهام باشد به اشتراکات و اختلافات این دو عالم بزرگوار درباره ی امور عامه سخن به میان آورده و نهایتاً در فصل پنجم به جمع بندی و نتیجه گیری خواهیم پرداختاز آنجا که شناخت امور عامّه، مدخل ورود به الهیّات به معنی الأخص می باشد، لازم دیدیم به بررسی دو دیدگاه از فلاسفه‌ی معاصر نوصدرائی(استاد مصباح و استاد فیّاضی) درباره ی امور عامّه بر مبنای کتاب نهایه الحکمه علّامه طباطبائی(ره) بپردازیم و ثابت کنیم که این دو استاد در در بخش مُعظم امور عامّه با هم اشتراک نظر دارندو در پاره ای از موارد اختلاف نظراتی هم دارند، البته اگر با دقّت، در بیان این دو عالم بزرگوار نظر بیاندازیم خواهیم دید که بسیاری از اختلافاتی که بین دو استاد مطرح می شود، در واقع اختلافِ لحاظ و اختلافِ بیان می باشد و حقیقتاً اختلاف نیست؛ البته منکر این قضیه نیستیم که در پاره ای از موارد، اختلافِ اساسی بین دو استاد وجود داردکه در فصل چهارم به آنها خواهیم پرداخت. بنابراین مباحثی که به آنها خواهیم پرداخت عبارتند از: 1. احکام کلی وجود، 2. وجود مستقل و رابط، 3. وجود ذهنی و خارجی، 4. مواد قضایا(وجوب، امکان و امتناع)، 5. ماهیّت و احکام آن، 6. مقولات عشر، 7. وحدت و کثرت، 8. علّت و معلول، 9. قوّه و فعل، 10. سبق و لحوق-قدم و حدوث، 11. عقل و عاقل و معقول. کلمات کلیدی: امور عامّه، مسائل کلّی وجود، معقولات ثانی فلسفی، الهیّات به معنی الأعم، فلسفه ی کلّی، مفاهیم فلسفی، مفاهیم کلّی، الهیّات عام.

دانش آموخته

• سعید مهراب

استاد راهنما

• محمدمهدی قائمی امیری

  عضو هیات علمی دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه

استاد مشاور

• محمدتقی یوسفی

  دانشیار گروه فلسفه و کلام دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام