چکیده

استقرار و استمرار نظام‏های سیاسی در عصر مردم‌سالاری به کاربست قدرت نرم و استعانت از منابع قدرت نرم وابسته است. در این عصر قدرت در دست کشورهایی است که توانایی لازم در بهره‌گیری از قدرت نرم در عرصه‏های ملی و بین‌المللی دارند، چراکه مقبولیت و مشروعیت نظام با بهره‌گیری از قدرت نرم همبستگی مستقیم و مثبت دارد و بالطبع با افزایش بهره‌گیری از قدرت نرم، میزان شکنندگی نظام کاهش و میزان پیشرفت و ارتقای نظام سیاسی افزایش می‏یابد. قدرت نرم از عناصر فرهنگی و اجتماعی سرچشمه می‌گیرد که از آن به‌عنوان منابع قدرت نرم یاد می‏شود و از عوامل اصلی در مشروعیت بخشی به‌نظام سیاسی به‌حساب می‏آید. قوام و پایداری نظام ایرانی_اسلامی همانند سایر نظام‌های سیاسی، تجهیز نخبگان حوزه و دانشگاه - به‌عنوان افسران قدرت نرم و تعلیم‌دهنده سربازان آن - عناصر قدرت نرم را می‌طلبد. از این رو پژوهش حاضر با روش کیو به دنبال پاسخ به این سؤال است که «منابع قدرت نرم اهل‌بیت در ذخیره دانش نخبگان حوزه و دانشگاه چیست؟». در این پژوهش فرهنگ، عقاید و ارزش‌های فرهنگی شیعه به‌عنوان منابع قدرت نرم ازنظر اساتید دانشگاه‏ های تهران و اساتید حوزه‏های علمیه قم موردبررسی قرارگرفته است. اساتید مؤلفه‌های فرهنگی همچون «اصول‏الدین»، «انتظار»، «یقین و مراتب آن»، «ولایت‌فقیه»، «رفتارهای دین‌داری»، «استقامت»، «ایثار»، «ایمان» و «فروع‏الدین» را به‌عنوان منابع قدرت نرم اهل‌بیت(ع) برشمرده‌اند. آماره‏های میانگین همه مؤلفه‌ها نشان می‏دهد اصول‏الدین به‌عنوان یکی از منابع قدرت نرم با نمره 4/75 در جایگاه اول و فروع‏الدین با نمره 8/54 در جایگاه نهم در بین مؤلفه‌های ذکرشده قرار دارد. علاوه بر آن در یک تحلیل عاملی اکتشافی جهان ذهنی نخبگان به 4 ذهنیت «ذهنیت توحیدی– عدالتی»، «ذهنیت تنبیهی– ارشادی»، «ذهنیت انتظار فرج و اعمال عبادی- سیاسی» و «ذهنیت عبادی»متفاوت تقسیم و معنی‌داری آن‌هاتأییدشده است. کلیدواژه‏ ها: «قدرت نرم»، «منابع قدرت نرم»، «منابع قدرت نرم شیعه» و «مؤلفه‌های فرهنگی منابع قدرت نرم شیعه»

دانش آموخته

• ابراهیم فتحی

استاد راهنما

• حمید پارسانیا

  استاد حوزه و دانشگاه / عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی

استاد مشاور

• نعمت الله کرم اللهی

  دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام