چکیده

جوامع بشری از دیرباز بحران‌های زیستی متعددی را تجربه کرده‌اند بحران‌هایی که دارای ابعاد متعدد و متنوع اجتماعی بوده و فرصت‌ها و تهدیدهای متعددی را ایجاب نموده است بررسی بازتاب بحران های زیستی در مناسبات اجتماعی در گذشته میراث ارزشمندی از تجارب به جا خواهد گذاشت. دوره صفویه نیز به دلیل قرابت تاریخی و همچنین تأثیر پذیری محسوس فرهنگی و اجتماعی جامعه کنونی ما از مولفه های فرهنگی و اجتماعی عصر صفوی دارای اهمیت ویژه است این تحقیق با تکیه بر منابع تاریخی و روش توصیفی - تحلیلی به این نتایج دست یافته است که بحران های زیست ایران درعصر صفوی در عرصه های مختلف اقتصاد، فرهنگ و سیاست تاثیرگذار بوده و نمونه اقتصادی آن را در کاهش صادرات اقلام تجاری به طور خاص ابریشم و افزایش واردات اقلامی مثل دارو از هندوستان قابل مشاهده است. در باب تأثیرات فرهنگی نیز می توان به این مسئله اشاره کرد که آثار مهمی مثل ((مسکن الشجون فی حکم الفرار من الطاعون)) در مواجهه با این بحران ها نگاشته می شود و علما نیز به عنوان متولیان مذهیی فرهنگی بر تاثیر کاستی های اعتقادی و شریعتی مردم در پیدایش چنین بحران‌هایی تاکید می کردند در باب سیاست نیز می‌توان به برخی بی لیاقتی ها و خالی کردن عرصه توسط حکام و مسئولان و نیز به برخی عزل و نصب‌ها و صدور برخی احکام ویژه از طرف حکومت مثل وضع و اجرای قوانین از جمله ممنوعیت ممنوعیت انتقال جنائز از شهری به شهر دیگر اشاره کرد به صورت کلی می توان گفت که این بحران ها در عرصه های مختلف جامعه عصر صفوی انعکاس روشنی داشته اند.

دانش آموخته

• سید محمدعلی میرزاده گودرزی

استاد راهنما

• حسین ایزدی

  عضو هیات علمی گروه تاریخ دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

استاد مشاور

• حامد قرائتی

  عضو هیات علمی گروه تاریخ و تمدن دانشگاه باقرالعلوم (ع)