چکیده

امروزه وقایع گوناگونی در کشورهای اسلامی به وقوع می‌پیوندد از جنگ و کشتار گرفته تا فقر و عقب ماندگی، غرب نیز با الگوی تفرقه بینداز و حکومت کن بر اختلافات و جنگها در کشورهای اسلامی دامن می‌زند. همه اینها موجب ناامنی جهان اسلام گشته است. امام خمینی (ره) با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، تلاش نمود که با نزدیک کردن مسلمین به یکدیگر و احیاء اندیشه تقریب از مشکلات جهان اسلام بکاهد و امنیت آنان را تأمین نماید. تقریب به معنای همکاری مسلمانان (شیعه و سنی) در زندگی اخلاقی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و نظامی و ترویج و حفظ مشترکات دینی و معذور دانستن یکدیگر در موارد اختلاف و در نتیجه دوستی و برادری با هم و عدم توهین به پیشوایان و اصول مذهبی سایر مذاهب اسلامی است. حال با توجه به دیدگاه امام خمینی (ره) که احیاء‌گر اندیشه تقریب بودند، چگونه می‌توان با ایجاد تقریب بین مسلمانان امنیت کشورهای اسلامی را بالا برد؟ برای پاسخ به این سؤال نیازمند یک الگو برای پیشبرد منظم بحث می‌باشیم. این الگو از میان نظریه‌های همگرایی انتخاب شد. با توجه به این الگو در فصل دوم پژوهش از عوامل ایجاد تقریب (عوامل انسانی و غیر انسانی) و حوزه هایی که تقریب باید در آنها ایجاد شود (مانند حوزۀ سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و...) و اهداف تقریب سخن به میان آمد. گر چه برای تقریب اهداف گوناگونی ذکر شده ولی هدف‌نمایی آن امنیت می‌باشد. برای ایجاد امنیت کشورهای اسلامی، باید قدرت آنان را بالا برد. قدرت از نظر امام خمینی (ره) تنها تقویت بعد خاصی مثل بالا بردن توان نظامی تعریف نمی‌گردد بلکه در بهبود وضعیت جهان اسلام در شبکه پیچیده‌ای از روابط داخلی و خارجی تعریف می‌شود. برای ایجاد این قدرت عوامل گوناگونی دخیل می‌باشند که وحدت ایجاد شده در حوزه‌های تقریب می‌تواند این عوامل را تقویت نماید. همچنین امنیت امری چند بعدی است و در نتیجه لازم است در حوزه های گوناگون امنیت را تأمین نمود که باز وحدت ایجاد شده در حوزه‌های تقریب می‌تواند، ایجاد امنیت در این حوزه ها را تسهیل نماید. پس می‌توان گفت که اندیشه تقریب از طریق تقویت همگرایی در جهان اسلام منجر به افزایش قدرت مسلمین می‌گردد و به ارتقای امنیت آنان در ابعاد معنوی، فردی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی و نظامی کمک می‌کند. واژه های کلیدی: تقریب، امنیت، وحدت، جهان اسلام، همگرایی.

دانش آموخته

• حکیمه عزیز اللهی نجف آبادی

استاد راهنما

• نجف لک زایی

  استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم، رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

استاد مشاور

• محمدتقی آل سید غفور

  عضو هیات علمی و مدیر گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام نماینده مردم شوشتر در دوره اول مجلس شورای اسلامی