چکیده

سوال اصلی رساله حاضر این است که: اندیشه سیاسی فردوسی در پاسخ به مشکلات و بحران های زمانه خویش چه بوده است؟ در پاسخ به این سوال فرضیه زیر ارائه شده است: اندیشه سیاسی فردوسی در پاسخ به مشکلاتی از قبیل بی داد گری و نابخردی حاکمان، و حکومت حاکمان نالایق مطرح شده است. نگارنده در پایان نامه پیش رو بر آن است تا اندیشه سیاسی فردوسی را ب تکیه بر متن اصلی شاهنامه و برخی کتب پیرامون آن استخراج و تبیین کند. و در نهایت در این پایان نامه در صدد دست یابی به این نیجه ایم که از نظر فردوسی وضعیت مطلوب و آرمانی زمانی ایجاد می گردد که خرد، حاکم بر سرنوشت انسان باشد. خرد گرایی مد نظر فردوسی هم در حاکم و هم در مردم لازم و ضروری است، مدعی رساله حاضر اثبات این نکته است که در جامعه هر فردی حق ندارد زمام حکومت را بدست گیرد بلکه فردوسی شروط و خصائص بسیاری را برای حاکم لازم می داند؛ اموری مانند دادگری، دین داری، شجاعت، مشاوره، مرد بودن، وفاداری به عهد و پیمان و... از نظر فردوسی حاکم نقش کلیدی در نیل از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب دارد، به نحوی که اگر شاه فاسد و نالایق و ظالم باشد هیچ چیز در کشور از گزند او در امان نخواهد بود از نظر فردوسی مردم بادی از حکومت تبعیت کنند مکادام که درصدد ظلم و ستم و بی دینی نباشد. فردوسی مردم را به دین داری و یاد مرگ فرا می خواند و از زنان می خواهد که حجاب و عفاف را حفظ کنند. متاسفانه غالب کتب و مقالات موجود تاثیرات ایران باستان بر فردوسی را برجسته کرده اند به نحوی که با مطالعه آن آثار تاثیرات آن بر فردوسی نادیده انگاشته شده است که در نگاره حاضر درصدد اصلاح این امر هستیم. روش استفاده شده در این رساله بحران اسپرینگز می باشد. که در آن این سوالات مطرح می گردند: مشکل موجود ریشه آن، ترسیم وضع مطلوب، به همین سبب ما نیز از چهار فصل اصلی که هر کدام در بر دارنده پاسخ به یکی از این سوالات است استفاده خواهیم کرد.

دانش آموخته

• محمد ناجی دورباش

استاد راهنما

• نجف لک زایی

  استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم، رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

استاد مشاور

• قادر فاضلی

  مدرس حوزه و دانشگاه