چکیده

یکی از سئوالات مهم روش شناختی در حیطه جامعه شناسی سیاسی که با توجه به اعتبار توأمان عقل و نقل، مجال بروز می یابد، چیستی رابطه این دو منبع معرفتی با یکدیگر و جایگاه هر کدام در جامعه شناسی سیاسی است. تبیین رابطه عقل و نقل مستلزم تعیین حدود اعتبار و حجیت هر کدام از این دو دلیل است و این دو، بسته به نوع موضوع مورد بررسی، می‌توانند دارای حجیت اصولی یا معرفت شناختی باشند و از آنجا که عقل و نقل هر دو از ادله فقه نیز شمرده می شوند و دانش اصول فقه متصدی اعتبار سنجی ادله فقه از حیث حجیت اصولی است، در این زمینه از ظرفیت بالایی برخوردار است. رساله حاضر با استفاده از ظرفیت اصول فقه و با تأکید بر مبانی اصولی امام خمینی(ره)، با در نظر گرفتن استلزامات حجیت اصولی عقل و نقل در حیطه حجیت معرفت شناختی، به تبیین الگوی روش شناختی جامعه شناسی سیاسی بر اساس رابطه عقل و نقل پرداخته است. بر اساس این الگو، با توجه به اینکه موضوعات در حیطه جامعه شناسی سیاسی دارای سنخ‌های مختلفی است، دایره اعتبار عقل و نقل نیز بسته به سنخ موضوع مورد بررسی، متفاوت خواهد بود. بر این اساس، غیر از مباحث فقهی در حیطه حکم شناسی در جامعه شناسی سیاسی و بخشی از مفهوم شناسی و مصداق شناسی، در عمده مسائل، نیازمند حجیت معرفت شناختی هستیم و نقل به عنوان ظنّ خاص، معتبر نیست. همچنین مشخص می‌شود عقل به عنوان ابزاری مستقل در استنباط احکام و شناخت گزاره‌های اخلاقیِ کاربردی و به طور کلی مباحث تجویزی، دارای محدودیت های بسیاری است و نقل دارای کاربرد بیشتری است. با این حال عقل در مباحث توصیفی در حیطه جامعه شناسی سیاسی جایگاه بسزایی دارد و ضعف‌های عقل در شناخت احکام شرعی نباید باعث عدم توجه به عقل در گزاره‌های توصیفی شود.

دانش آموخته

• هادی جلالی اصل

  سوابق آموزشی الف: تدریس حوزوی داری جواز تدریس مقدمات در حوزه علمیه قم از مرکز مدیریت حوزه علمیه قم از سال ۱۳۹۲ دارای تأییدیه صلاحیت تدریس سطح دو و سه حوزه علمیه از اساتید مبرز حوزه علمیه قم در حال تدریس کفایة الأصول در مدرسه علمیه شهیدین تدریس شرح لمعه در مدرسه علمیه شهیدین ۹۱

استاد راهنما

• محمدتقی آل سید غفور

  عضو هیات علمی و مدیر گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام نماینده مردم شوشتر در دوره اول مجلس شورای اسلامی

استاد مشاور

• سیدنورالدین شریعتمدار

  مدرس حوزه و دانشگاه