چکیده

رساله حاضر درصدد آن است که استراتژی و تاکتیک های امام را در مبارزه با رژیم شاه بیان نماید. ابتدا استراتژی و تاکتیک را تعریف نمودیم و در هر مرحله استراتژی خاصی را در نظر گرفتیم و متناسب با آن از تاکتیکهای مختلفی بهره بردیم. مرحله اول مبارزه امام با رژیم پهلوی از سال ‎۱۳۴۰ یعنی بعد از رحلت آیت الله بروجردی شروع و تا سال ‎۱۳۴۳ هنگام تبعید امام به ترکیه ادامه می بیابد و امام در این مدت از استراتژی مخالف علنی و آشکار بهره برد و تاکتیک های این مرحله عبارتند از: شروع مبارزه از بهترین نقطه، بسیج نخبگان و توده ها، شکستن ابهت نخست وزیر، تیزبینی، دور نگه داشتن روحانیون از دربار، تحریم تقیه، استفاده از فرصت های معنوی، سکوت تاکتیکی و سیاست گام به گام. مرحله دوم مبارزه، از سال ‎۱۳۴۳ هنگامی که امام را به ترکیه تبیعد نمودند تا ‎۱۷ دی ‎۱۳۵۶ ادامه دارد. در این مرحله از استراتژی تعلیم و تربیت استفاده نمودند. تاکتیک ها عبارتند از: رعایت اصول پنهان کاری، پرهیز از خط مشی مسلحانه، پرهیز از اختلاف با علما، رد پیشنهاد حزب بعث، مبارزه با روحانی درباری و تحریم حزب رستاخیز. مرحله سوم، از ‎۱۷ در ‎۱۳۵۶ بعد از اهانت روزنامه اطلاعات و متعاقب آن اعتراض مردم قم و به شهادت رسیدن عده ای از مردمان بی گناه، مبارزه با رژیم شاه وارد مرحله جدیدی شد و تا پیروزی انقلاب اسلامی ادامه داشت. استراتژی امام در این مقطع حساس مبارزه منفی بود و تاکتیک ها عبارتند از: استفاده از اربعینات، عمل به تکالیف الهی، پرهیز از جنگ مسلحانه، تهدید به صدور فرمان جهاد، دعوت از ارتش برای پیوستن به مردم، تشویق به اعتصابات و خوداری از ملاقات با دولتمردان وابسته به رژیم شاه.

دانش آموخته

• حسین عسگری

استاد راهنما

• مصطفی ملکوتیان

استاد مشاور

• نجف لک زایی

  استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم، رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی