چکیده

در این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی سعی شده است به این سوال پاسخ داده شود كه مهم‌ترین آسیب‌های جنبش اصلاحات بعد از خرداد 1376 چیست؟ در این پژوهش از روش آنتونی گیدنز استفاده شده است این نظریه هم ساختار را مدنظر دارد و هم كارگزار را. طبق این دیدگاه ساختار و كارگزاران از یكدیگر جدایی ناپذیر هستند. چون ساختار و كارگزاران از یكدیگر جدایی ناپذیر هستند. چون ساختارهای اجتماعی بوسیله كنشگران (انسانها) تأسیس می‌شوند و نیروهای عامل نیز بوسیله ساختارهای اجتماعی شكل می‌گیرند. در ادامه به طرح مسئله و گونه شناسی جریان فکری – سیاسی ایران بعد از انقلاب پرداخته و به مهم ترین جریانات که گاه با جناح بندی و تقسیم بندی هایی چون راست و چپ و اصول گرا و اصلاح طلب معرفی شده اند اشاره نموده و جایگاه جریان اصلاح طلب را مورد کنکاش قرار داده ایم، در ادامه به این نتیجه رسیده ایم که: مهم ترین آسیب های جنبش اصلاحات عبارتنداز: الف: آسیب های ساختاری که عبارتنداز: 1. ابهام در معنای اصلاحات 2. ترکیب نامتجانس اصلاح گرایان (تعارضات درونی جریان اصلاح طلب) 3. ماهیت برونزای اصلاحات 4. ساخت زیرین اصلاحات 5. ناهماهنگی بین حوزه های اصلاحات 6. دو قطبی کردن سیاسی جامعه 7. کاهش قیمت نفت (در اوایل دولت خاتمی) 8. ناهماهنگی در مسایل اقتصادی. ب: آسیب های عملکردی که عبارتنداز: 1. نداشتن برنامه 2. فقر تئوریک 3. انحصار اصلاحات در اصلاحات سیاسی 4. ضعف حزبی 5. شیوه هدایت و پیشبرد اصلاحات 6. گرایش رهبری اصلاحات 7. فقدان اقتدار در دولت خاتمی 8. افراط 9. استفاده بیش از حد از جنگ روانی 10. ضعف نخبگان در اندیشه سازی بومی 11. تمایل نداشتن اصلاح طلبان به نقد عملکرد خود 12. خروج از قانون اساسی 13. تحقیق و تقلیل رقیب 14. دخالت خارجیان در سیاست داخلی ایران 15. عمل گرا نبودن اصلاح طلبان 16. فیلسوفان و اصلاحات واژگان كلیدی: اصلاحات، جنبش، آسیب شناسی.

دانش آموخته

• عباسعلی نصر آبادی

استاد راهنما

• غلامرضا بهروزی لک

  استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

استاد مشاور

• سیدنورالدین شریعتمدار

  مدرس حوزه و دانشگاه