پرسش این تحقیق عبارت است از: «حیات طیبه چیست و ابعاد و پیامدهای اجتماعی آن از دیدگاه اندیشمندان مسلمان کدام است؟» بر اساس یافتههای این پژوهش «حیات» به معنای زندگی و «طیبه» به معنی پاک و پاکیزه است. و منظور از «حیات طیبه» آن حیاتی است که خدای تعالی به مؤمنی كه عمل صالح انجام دهد به حیات جدیدی غیر آن حیاتی كه به دیگران نیز داده زنده میكند. در این زندگی جدید و پاكیزه، تمام ابعاد وجودی انسان مورد توجه قرار گرفته، به گونهای كه هم روح انسان، هم جسم انسان، هم دنیای انسان، هم آخرت انسان تأمین است. حیات طیبه علاوه بر اینكه زندگی فردی را تأمین میكند؛ زندگی اجتماعی را نیز به سعادت و شادكامی رهنمون میسازد. و آنچه كه در این تحقیق محور بحث قرار گرفته؛ بُعد اجتماعی حیات طیبه است. در بررسی این پرسش در بخش مبانی نظری حیات طیبه این نتیجه به دست آمده است که توحید الهی و به تبع آن ثمره اعتقاد عملی توحید و نیز اعتقاد به معاد در حیات طیبه نقش اساسی دارد. در ادامه تحقیق، ابعاد حیات طیبه مانند: علمآموزی و رابطة آن با حیات طیبه، خانواده و كسب حیات طیبه در معاشرت های خانوادگی، تربیت فرزند و ابعاد و پیامد تربیت در حیات طیبه، تغذیه و بهداشت، لباس و رابطه آن با حیات طیبه، سیاست و اهداف اجتماعی آن در حیات طیبه، سبك زندگی سیاسی اجتماعی حاكم اسلامی، و تفاوت سیاست و حكومت در حیات طیبه و حیات خبیثه، رسانه و ارتباط آن با حیات طیبه بررسی شده است. در بخش پیامدهای اجتماعی حیات طیبه که مهمّترین بخش این تحقیق به شمار میرود، به مصادیقی همچون: تثبیت ارزشهای اخلاقی و اجتماعی، سرمایههای اجتماعی، امنیت اجتماعی، نظارت و كنترل اجتماعی، مدارای اجتماعی، توسعه و گشایش پرداخته شده است. روش کلی کار، از نوع توصیفی و گرد آوری اطلاعات از طریق کتابخانهای بوده است. از مجموع نوشتار چنین برداشت میشود که شناخت حقیقت حیات، ایمان به مبدأ و معاد، انجام عمل صالح و پیروی از سبك زندگی اسلامی، کمک زیادی به انسان در رسیدن به کمال، خوشبختی و سعادت در دنیا و آخرت میکند. از دیگر نتایج بدست آمده در این تحقیق آن است که شناخت ابعاد و پیامدهای اجتماعی حیات طیبه میتواند انسان را در رسیدن به یك زندگی جامع، مطلوب و حقیقی كمك نموده و موجب صلح، صفا، آرامش و امنیت همهجانبه در فضای جامعه خواهد شد.
ریاست دانشگاه و استاد گروه علوم اجتماعی دانشگاه باقرالعلوم (ع)
استادیار گروه فلسفه و کلام دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام