چکیده

پژوهش حاضر کوششی است در بررسی جایگاه شورا در نظام سیاسی اسلام از دیدگاه اندیشمندان معاصر شیعه شورایی بودن ساختار نظام سیاسی معاصر شیعه از دیدگاه برخی از اندیشمندان سیاسی شیعه فرضیه اصلی این پژوهش است برای آزمون این فرضیه پایان نامه را در یک مقدمه و سه فصل تنظیم نمودیم. در فصل اول به بررسی مفاهیم و دیدگاه اندیشمندان اهل سنت درباره شورا پرداخته شد. بررسیهای مذکور نشان می دهد که اساسا مفکران و اندیشمندان اهل سنت (سید جمال، عبده، رشید رضا، کواکبی...) در جریان اصلاح طلبی دینی در ارتباط با انحطاط مسلمانان معتقد هستند علت انحطاط جامعه اسلامی به فراموشی سپردن اصل قرآنی شورا است و درمان این انحطاط را ایجاد نظام شورایی می دانستند. الزام آور بودن شورا و شورایی بودن فرایند تصمیم گیری دو شاخص اصلی نظام سیاسی است که از دیدگاه آنان استنباط می گردد. در فصل دوم در راستای یکی از شاخصه های نظام سیاسی شورایی (الزام آور بودن تصمیمات شورا) به طرح دیدگاه های برخی از اندیشمندان شیعه پرداختیم. مباحث این فصل روشن ساخت که از دیدگاه آنان نتایج شورا الزامی است. د فصل سوم به بررسی دیدگاه‌های اندیشمندان شیعه درباره ساختار نظام سیاسی پرداخته شد. مطالب این فصل در راستای اثبات شاخص دوم نظام سیاسی شورایی (شورایی بودن فرایند تصمیم گیری)، نشان داد که در سه نظریه، مشروطه اسلامی، جمهوری اسلامی و ولایت امت، به طور مختلف این شاخصه یافت می شود. تفاوت این دیدگاه‌ها و تأثیر آنها بر شورایی بودن ساختار نظام سیاسی در پایان نامه مورد بررسی قرار گرفته است.

دانش آموخته

• مهدی قانعی

استاد راهنما

• منصور میراحمدی چناروئیه

  استاد تمام گروه علوم و اندیشه سیاسی و معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه شهید بهشتی ، رئیس پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی

استاد مشاور

• نجف لک زایی

  استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم، رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی