چشمانداز، روشی هنجاری و تصویرپرداز است، نه اکتشافی؛ اما برای اینکه آیندۀ هنجاری و تصویرپرداز به ناکجاآباد نرسد، از آیندهپژوهیِ اکتشافی نیز استفاده شدهاست. چشماندازِ مهدوی هرگز از وضع موجود حادث نمیشود، بلکه از پویشِ منابع (آیات و روایات)، اسناد بالادستی (اندیشههای سیاسی امام خمینی (ره)، اندیشههای سیاسی مقام معظم رهبری، قانون اساسی و سند چشمانداز جمهوری اسلامی ایران)، ارزشهای اساسی (core Values) و اهداف بنیادین (Core Purpose) در آرمانشهر مهدوی بهدست میآید. برای گام برداشتن در مسیر جامعۀ آرمانیِ مهدوی باید علاوهبر آیندههای تصویرشده، آیندههایی کوتاهتر با نام آیندههای هنجاری (بیست ساله و سی ساله) ترسیم نماییم. پژوهشِ حاضر در صدد ارائۀ الگویی روشمند برای دستیابی به روش چشمانداز در مهدویت است. پژوهش با این پرسش آغاز شده است که «چگونه میتوان از روش چشمانداز در سیاستگذاری مهدوی استفاده نمود؟». برای پاسخ به سؤال اصلی، لازم است درک درستی از سؤالات فرعی داشته باشیم که هریک در این پژوهش مورد بررسی قرار میگیرند. «معنای لغوی و اصطلاحیِ چشمانداز»، «ضرورت تدوین چشمانداز مهدوی»، «ضرورت الگوی مناسب از چشمانداز برای تحلیل مهدویتپژوهی» و «فرآیند تدوین چشمانداز در مهدویتپژوهی» پرسشهایی این پژوهش هستند. در پژوهشِ حاضر از روش هنجاری و تصویرپردازِ چشمانداز، برای پیشبرد تحلیل استفاده شدهاست. پژوهش نشان میدهد چشماندازی که همواره در ساختار مدیریتی و سازمانی مورد تحلیل قرار گرفته، میتواند بهعنوان یک مدلِ مهدویت، در افق زمانیِ بلندمدت و متناسب با ارزشهای اساسی و اهداف بنیادینِ مهدوی، بهکار برده شود.
عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه آیت الله العظمی بروجردی