تبیین معنای فلسفه و شناخت روش فلسفی در دوره مدرن و مقایسه آن با معنای حکمت و روش حکمی در فلسفه اسلامی، به تفاوت هویت فلسفه حقوق در اسلام و غرب میانجامد. ظهور حقوق مدرن در مقابل حقوق اسلامی، مرهون پیشزمینههای فلسفی و رویکردهای فراحقوقی است. ازاینرو بررسی بنیادهای هستیشناختی، معرفتشناختی و روششناختی علم حقوق و تبیین پیشزمینههای فلسفی آن، شناخت هویت آن را ممکن میسازد. با توجه به گستردگی بحث فلسفه حقوق در دیدگاه مدرن، در این پژوهش تنها به معنای فلسفه حقوق در نگاه «ایمانوئل کانت»، «اگوست کنت»، «حلقه وین» و حاشیه آن اشاره شده و سعی شده است در بستر نگاه حکمت اسلامی، از حیث معنی و روش، فلسفه حقوقی متفاوتی ارائه شود. فلسفه حقوق اسلامی در معنای پذیرفته شده، به مثابه علمی است که در آن مجموعهای از گزارههای همسنخ بهطور مستقیم در پی تأمل جهت ایجاد نظام حقوق اسلامی و تبیین زیرساختهای معرفتی آن با محوریت برهان در سایه قرآن و عرفان جمعآوری شده است. در این اندیشه، مقاومت در برابر تفسیرهای مدرن از علم حقوق، میتواند به عنوان نقطه قوتی باشد که جایگاه فلسفه حقوق اسلامی را ارتقا خواهد بخشید.
استاد گروه فلسفه و کلام دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام / رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم / عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی
استاد حوزه و دانشگاه / عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی