چکیده

این مقاله با مشارکت سیده فاطمه آقا میری نوشتهشده است. در دوره­ی پهلوی (۱۹۴۱- ۱۹۷۹) در ایران جریانات مدرنیته و تلاش‌های فمینیستی در تقابل با اندیشه‌های روحانیت و هم­چنین روشن‌فکری دینی قرار گرفتند. در این مقاله نویسندگان با نگاهی گفتمانی، چهار کتاب قبل از انقلاب را انتخاب کردند تا به این سؤالات پاسخ دهند که چه گفتمان‌هایی از ازدواج و زن مطلوب برای ازدواج در آن دوره وجود داشته است و آیا تغییرات اجتماعی و فرهنگی بر گفتمان ازدواج هم تأثیر داشته‌اند یا خیر. برای بررسی این متون، از نظریه­ی گفتمان لاکلاو و موفه (۱۹۸۵) و نشانه‌شناسی گفتمانی (Soltani, 2015) به‌‌مثابه­ی چارچوب نظری و روش استفاده شد. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که گفتمان دینی اسلامی با نگاهی ذات‌گرایانه به ازدواج، تولید مثل را از اهداف مهم در آن می‌داند و زن مطلوب را برای ازدواج، زنی قلمداد می‌کند که خویشتن­دار، لطیف، تأمین‌کننده­ی نیاز جنسی مرد و مادری فداکاری باشد. به‌علاوه، گفتمان عمومی نیز نگاهی ذات‌گریانه به امر ازدواج داشته است و زن مطلوب را زنی زیبا، باوقار و رئیس خانه می‌داند. این دو گفتمان تنها تحت‌تأثیر گفتمان روحانیت هستند.

فایل مقاله :

• نگاهی-گفتمانی-به-برساخت-مفهوم-ازدواج-در-ایران-قبل-از-انقلاب-با-تاکید-بر-برساخت-«زن-مطلوب».pdf

استاد

• سید علی اصغر سلطانی

  دانشیار گروه زبان انگلیسی، دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام