چکیده

این مقاله با مشارکت علی جعفر دهکردی نوشته شده است. هدف از این تحقیق، بررسی نقش ارزش های اخلاقی در آینده پژوهی اسلامی بوده است. روش روش تحقیق، کتابخانه ای بوده و با استفاده از ابزار فیش تحقیق، مطالب مورد نظر، گردآوری و پس از تجزیه و تحلیل لازم، نتیجه گیری شده و در پایان نیز پیشنهادهایی ارائه شد. یکی از پرسش های مهم مطرح شده در تحقیق، در خصوص رابطه علم با ارزشهای اخلاقی است. یافته ها ضرورت ابتنای آینده پژوهی اسلامی بر مبانی دین اسلام بدیهی است. بنابر این، بررسی نقش مبانی دینی برای طراحی و به کارگیری آینده پژوهی اسلامی نیز ضروری خواهد بود. در این بین، نقش اخلاق به دلیل اینکه ثمره و نتیجه نهایی بخشهای عقاید و احکام است، تعیین کننده است؛ زیرا با فرض پذیرش و بهره مندی از اخلاق اسلامی، دو بخش عقاید و احکام از قبل پذیرفته شده محسوب می شوند. ایفای نقش اخلاق در آینده پژوهی اسلامی را می توان در سه حوزه «مبانی»، «اهداف» و «روش ها» مورد بررسی قرار داد. نتیجه گیری عرصه های تاثیرگذاری ارزشهای اخلاقی بر آینده پژوهی اسلامی عبارتند از: مبانی، هدف و روش. نقش ارزشهای اخلاقی در عرصه های ذکر شده: اولا، نقش شناختی است. ثانیا، این نقش، عامل مهمی در تدوین برنامه ها، روش ها و تجویزهای آینده پژوهانه است. ثالثا، نظام آینده پژوهی اسلامی مبتنی بر ارزشهای اخلاقی، نظامی جامع خواهد بود و حتی شرایط عدم قطعیت که برای سایر نظریه های رقیب سد بزرگی برای نیل به اهداف آینده است، در این آینده پژوهی کاملا حل شده است؛ الگوی ارائه شده برای آن در این تحقیق، به خوبی این موضوع را نشان می دهد.

استاد

• غلامرضا بهروزی لک

  استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام