اشتراک دانش دانشگاه باقرالعلوم (ع)
مفهوم سازی دو گانه اعتدال در اندیشه امام علی (علیه السلام)
1397,علمی پژوهشی
چکیده
این مقاله با همکاری عباسعلی رهبر نگاشته شده است. مبنای اندیشه امام علی(ع) بر پایه الگوی اعتدال بنیان نهاده شده است. حقیقت دوگانه اعتدال، یعنی اعتدال به مثابه «روش» و اعتدال به مثابه «بینش»، با ماهیت توازن بخش و تقارن آمیزش، گاه در میانه و گاه در طرف صورتبندی خواهد شد. با تکیه بر نظریه تشکیک، فهم دوگانه اعتدال در تناسب با مدرج سازی پدیدهها و امکان راهیابی به معنای اعتدال و چگونگی مفهوم سازی آن برای کاربست مفید و موثر در عرصه جامعه و سیاست فراهم خواهد شد. مدعای نوشتار حاضر بر آن است که اعتدال چارچوبی مشروعیت بخش در اندیشه امام علی(ع) است که بر محور، اجتناب از «افراط گرایی» و در مسیر «توحید» قرار گرفتن هدفگذاری شده است. عناصر سه گانه عقلانیت، دیانت و اخلاق، امکان صورتبندی اعتدال به مثابه بینش را فراهم خواهد نمود. با در نظر گرفتن این سه عنصر به صورت پیوسته و مدرج، اعتدال به مثابه بینش انتظام خواهد یافت. این سه عنصر، سه جزء و رکن وجودشناسانه، قوام بخش و تفکیک ناپذیر اعتدال در اندیشه امام علی(ع) به شمار می روند.