اشتراک دانش دانشگاه باقرالعلوم (ع)
مسئله اجتماعی از منظر پارادایم مدرن و پست مدرن (با تاکید بر اندیشه های مارکس، دورکیم، وبر، و دریدا)
1398,علمی پژوهشی
چکیده
این مقاله با مشارکت نورالله نورانی نوشته شده است. هدف پژوهش حاضر این است که «مسیله اجتماعی» را از منظر دو پارادایم مدرن و پست مدرن مورد مطالعه و واکاوی قرار دهد. سیر اندیشه اجتماعی در اروپا، پس از رنسانس شاهد ظهور دو منظومه فکری مجزا بوده که در قالب دو جریان «مدرن» و « پست مدرن» قابل تفکیک است. هریک از این رویکردها، مبتنی بر بنیادهای معرفت شناختی خود، مسیله اجتماعی را به شیوه ای خاص تعریف و معنا می کنند. به گونه ای که در هریک از رویکردهای نظری مدرن و پست مدرن، مسیله اجتماعی وجه تعریفی و چارچوب تبینی متفاوتی می یابد. در همین راستا، با اتکا بر «روش تحلیل محتوای کیفی» اندیشه های اجتماعی «کارل مارکس»، «امیل دورکیم» و «ماکس وبر» به عنوان متفکرین کلاسیک و مدرن جامعه شناسی و «ژاک دریدا» به عنوان مهم ترین چهره پساساختاگرایی، پیرامون مفهوم مسیله اجتماعی مورد واکاوی قرار گرفته است. نتایج تحلیل نشان می دهد که از منظر اندیشه اجتماعی مدرن، مسیله اجتماعی، وجودی عینی داشته و می توان از طریق علم جامعه شناسی آن را کشف، تبیین و پیش بینی نمود. درحالی که از نظر دریدا، مسیله اجتماعی برساخته ای اجتماعی است که منبع تولید آن قدرت است و هیچ معیار صدق و کذبی جهت شناخت آن وجود ندارد. متفکرین مدرن در حوزه مسیله اجتماعی درصدد «مسیله شناسی» و تعیین مکانیسم شناخت مسیله اجتماعی هستند ولی در نقطه مقابل، اندیشمندان پساساختارگرا قایل بر «مسیله سازی» هستند.
فایل مقاله :
استاد
حمید پارسانیا
استاد حوزه و دانشگاه / عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی