اشتراک دانش دانشگاه باقرالعلوم (ع)
مبانی و شیوه های تربیت اخلاقی در قرآن کریم از دیدگاه علامه طباطبایی
1388,علمی پژوهشی
چکیده
اين مقاله بارويكرد تحليلي توصيفي به مباني و شيوه‌هاي تربيت اخلاقي در قرآن، از نظر مفسّر بزرگ علامه طباطبايي در تفسير الميزان مي‌پردازد. مباني تربيت اخلاقي به معناي استعدادها، امكانات و ضرورت‌هاي مربوط به انسان دربارة آموزش اخلاق و همچنين بيانگر نوع روش‌ها وشيوه‌ها در تربيت اخلاقي است. مباني تربيتي به سه دستة علمي، فلسفي و ديني تقسيم مي‌شود كه در اين مقاله تنها به مباني ديني پرداخته شده است. علامه، «توحيد» را مهم‌ترين مبناي تربيت اخلاقي قرآن مي‌داند كه تمامي آموزه‌هاي قرآن، حول محور آن مي‌چرخد. موحد پس از شناخت خداوند و شناخت نيازهاي خود، بنابر اميال فطري نظير ميل به هدف، كمال، حقيقت، تقديس موجود برتر، كرامت ذاتي و صيانت از نفس، به سوي خداوند جذب مي‌شود، و تنها راه رسيدن به قرب را در انجام دستورهاي الهي و ترك محرّمات مي‌يابد. اين همان روش عبوديت است كه انسان را به تهذيب نفس مي‌رساند. از ديدگاه علامه، ساير مباني نظير اختيار، معرفت‌پذيري و... و روش‌هاي تربيت اخلاقي مانند نصيحت، الگوسازي با داستان و مثال، وعدة بهشت و جهنم، پرسش و پاسخ، ابتلا و...، همگي حول محور «توحيد» مي‌تواند اثرگذار باشد.