چکیده

قلب در اصطلاح عرفان اسلامي، نفس ناطقه و حقيقت انسان تلقي شده است. عرفان از نظر معرفت شناختي شهودگراست. در نظر عارف معرفت و ادراك حقيقي فوق ادراك عقلاني و همانا شهود قلبي است و به همين دليل، در انسان شناسي نيز حقيقت و گوهر وجود انسان را قلب دانسته و عقل، حس و تمام اعضا و جوارح انسان را قشر و پوسته، خدمه و تابع قلب او قلمداد مي كند. به لحاظ غايت شناختي، هدف عرفان تربيت انسان كامل است و با توجه به اينكه حقيقت انسان قلب اوست، بنابراين كمال و نقص وي همانا كمال و نقص قلب او مي باشد. در روش شناسي عرفان، عمده ترين پايه دريافت و توجيه گزاره ها، شهود قلبي است كه در اثر سلوك عملي حاصل مي شود و اگر از زبان استدلال عقلي نيز بهره برده مي شود صرفاً به دليل ترجمه يافته هاي شهودي به زبان عام عقلي و علم حصولي مي باشد. قلب در ارتباط با مقامات عرفاني، چه به لحاظ فعال بودن و چه به لحاظ انفعال، نقش اصلي را ايفا مي كند.

دانش آموخته

• محمد جداری عالی