چکیده

مفهوم آزادى در فقه سیاسى شیعه نویسنده پس از طرح مباحثى در گزاره بالا, خلاصه بحث را چنین ارائه مى دهد: ۱٫ آزادى در فقه سیاسى شیعه, به عنوان (پیش فرض) گرفته شده و در فقه از محدودیتهاى آن بحث شده است. ۲٫ طرح آزادى در علم کلام, در چهارچوب بحثهایى چون:طلب و اراده, جبر و اختیار و اصل اباحه و تقدم آن بر اصل تکلیف, از مهم ترین دلیلهایى هستند که بر پیش فرض بودن آزادى دلالت مى کنند. اصول و قواعد فقهى نیز, تأییدگر و شاهد گویاى این سخن بشمارند. ۳٫ آزادى در فقه سیاسى شیعه, بیش تر در مفهوم فلسفى ـ کلامى مورد توجه قرارگرفته است وجه سیاسى آن, بیش تر از دگرگونیها و دگردیسیهاى جدیدى اثر پذیرفته که در این مفهوم در عرصه اندیشه سیاسى پدید آمده است.

دانش آموخته

• منصور میراحمدی چناروئیه