چکیده

بهره گیری از روش های تاثیرگذار ارتباطی و راه های علمی و روان شناختی ارتباط و گفت وگو، به عنوان راهکار نوین افراد مدعی و فرقه های نوآیین و بدعت گذار امامت و مهدویت شناخته می شود. بسیاری از سردمداران و پیروان این گروه ها با استفاده از روش های خاص ارتباطی، در پی جلب نظر افراد ساده لوح و وارد کردن آنان به مسلک و آیین خود هستند که در این میان «متمهدیان» (مدعیان شخص امام مهدی(عج)) و «مدعیان دروغین» (مدعیان نیابت یا سفارت امام مهدی(عج))، جایگاهی ویژه دارند. این موضوع _ که امروزه از آن به یکی از آسیب های مهلک در اندیشه دینی تعبیر می شود _ در جامعه ما رواج یافته و به صورت یک معضل دینی تبدیل شده است که ضرورت دارد با تکیه بر رویکردهای مختلف جامعه شناختی، روان شناختی و دین شناختی به آن پرداخته شود. در مقاله پیش رو، تلاش شده است رویکردها و برنامه های مدعیان دروغین مهدویت، در بحث ارتباطات، تعامل و چگونگی جذب مخاطبان خود، مورد بررسی قرار گیرد و به شکلی روش مند به تحلیل پیامدها، آثار و خاستگاه های این مدعیان دروغین پرداخته شود. بهائیت از جمله مهم ترین این فرقه هاست که پژوهش حاضر، نگاهی ویژه به آن دارد.

دانش آموخته

• محمدرضا برزویی