اشتراک دانش دانشگاه باقرالعلوم (ع)
شمول گرایی اخلاقی و ویژه نگری جماعتی
1385,علمی پژوهشی
چکیده
طی سه دهه گذشته، برخی از فیلسوفان اخلاقی جدید، موسوم به جماعت گرایان، با احیاء اخلاقی فضیلت مدار ارسطویی، دیدگاه های اخلاقی و سیاسی لیبرالیسم فایده گرا و نوکانتی را مورد شدیدترین انتقادات قرار داده اند. این آموزه با تاکید بر اهمیت روان شناختی، اخلاقی و سیاسی وابستگی به جوامع، بر این باور است که داوری ها و استدلال های اخلاقی باید از متن سنت ها و برداشت های فرهنگی نشات گیرد. در این نوشتار نشان خواهیم داد که این اندیشه با تعهد همزمان به دو مفهوم اخلاق فضیلت مدار و هویت های جماعتی دچار تناقض گردیده است، زیرا مفهوم نخست، اولا، با ارجاعی که در این اندیشه به عینیت گرایی ارسطویی در حوزه اخلاق داده می شود، ثانیا، دفاعی که توسط حامیان آن جهت رهایی از اتهام نسبی گرایی صورت می گیرد، بالمآل ناچار است به گونه ای شمول گرایی اخلاقی- ولو در مفاهیم کم مایه اخلاقی- برگشت داده شود، در حالی که مفهوم دوم، یعنی هویت های جماعتی پیامد ویژه نگری اخلاقی است.