اشتراک دانش دانشگاه باقرالعلوم (ع)
زمینه ها، راهبردها و پیامدهای جهت گیری مناسکی «نهادهای متولی آسیب های اجتماعی» در کاهش امنیت اجتماعی (مورد مطالعه: محله شیخ آباد قم)
1401,علمی پژوهشی
چکیده
زمینه و هدف: هدف از پژوهش حاضر این است که عملکرد نهادهای متولی در آسیب های اجتماعی را در محلۀ حاشیه‌نشین شیخ آباد قم با رویکرد کیفی بررسی کند. روش تحقیق: جمع‌آوری اطلاعات از مصاحبه عمیق و برای تحلیل اطلاعات از روش نظریه داده بنیاد استفاده شده است. جامعه آماری شامل فعالان حوزۀ مقابله با آسیب های اجتماعی بوده و افراد مورد مصاحبه نیز با اتخاذ راهبرد هدفمند و با روش نمونه گیری نظری انتخاب شدند. نتیجه تحلیل داده‌ها منجر به شناسایی ۴۴ مضمون پایه در زمینۀ کاهش آسیب‌های اجتماعی شد. یافته‌ها و نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های تحقیق مقولۀ «جهت‌گیری مناسکی نهادهای متولی آسیب‌های اجتماعی» به عنوان مقولۀ هسته ای انتخاب شد. به این معنا که نهادهای متولی کاهش آسیب‌های اجتماعی با اتخاذ جهت‌گیری مناسکی و صورتگرایانه در قبال آسیب های اجتماعی، بیش از تعهد به مقابلۀ واقع نگرانه با آسیب ها؛ دغدغه ارائه تصویری مطلوب و روتوش شده را از عملکرد خویش و ارائه آن به مسئولین بالاتر در قالب گزارش های اداری و بوروکراتیک دارند. یافته های تحقیق همچنین نشان داد که مقولاتی مانند «ضعف دانش و بینش تخصصی»، «مدیریت سلسله مراتبی سازمانی»، «ضعف و ناتوانی نهادها»، «فقدان نظارت مؤثر بر عملکرد نهادهای ذی‌ربط در کاهش آسیب‌های اجتماعی» مهمترین شرایط علی؛ مقولات «تنظیمات نامناسب قوانین و مقررات نهادها» و «نابرابری در توزیع ثروت» (فقر اقتصادی حاشیه‌نشینان) از مهمترین شرایط مداخله ای و زمینه‌ای؛ مقولۀ « مقبولیت بخشی و موجهسازی تصویر نهاد مربوطه» به عنوان مهمترین راهبرد اتخاذ شده از سوی نهادهای متولی و «رشد فزاینده آسیب‌های اجتماعی» نیز مهمترین پیامد ناشی از عملکرد نهادی متولی بوده است.
فایل مقاله :
استاد
نعمت الله کرم اللهی
دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام