اشتراک دانش دانشگاه باقرالعلوم (ع)
روانکاوی سیاسی و سوژگی سیاسی: ریخت شناسی دلوزی از سوژه سیاسی انقلابی در گفتمان اسلام سیاسی ۱۳۵۷ ایران
1399,علمی پژوهشی
چکیده
هدف:ریخت شناسی از «سوژۀ سیاسی انقلابی»، بدون توجه به روان و نقش ناخودآگاه در آن، نوعی تقلیل گرایی محسوب میشود، پژوهش حاضر با عطف به اهمیت موضوع فوق، از منظر روانکاوی سیاسی به دنبال تبیین و فهم چراییِ پیروزی گفتمان اسلام سیاسی در برابر دیگر گفتمانهای رقیب نظیر گفتمان ملی با صبغۀ ناسیونالیستی و چپ با پیشینۀ مارکسیستی در رخداد ۱۳۵۷ ایران می باشد. روش: پژوهش حاضر از روش تحلیل گفتمان لاکلائو و موفه برای نشان دادن ارتباطِ دالهای گفتمان پیروز به دلیل تطابق با روان و مخیلۀ اجتماعی ملت استفاده کرده است. یافته ها: نتایج تحقیق،موفقیت گفتمان اسلام سیاسی را در گرو شکل گیری«سوژۀ سیاسی اشتدادی»می داند که که با کانالیزه کردن انرژی جنبشی جامعه و فراهم سازی زیرساختاری برای اتصالات ریزوماتیک به منظور تحقق طرح صفحۀ ایجابی منطبق با خواست و ارادۀ عمومی ملت،شرایط را برای شکل گیری«سوژه های سیاسی انقلابی/پسیکوتیک» فراهم کرد و متعاقبا،به تغییرات فازی مورد انتظار ملت ودر نتیجه فروپاشی گفتمان پهلوی دوم در جامعۀ ایران منجر شد. نتیجه گیری:استقرار گفتمان اسلام سیاسی با وجود دیگر پادگفتمانهای موجود(ملی با صبغۀ ناسیونالیستی و چپ-مارکسیستی)،ریشه در وجود یک طرح صفحه و افق ایجابی جدید داشته که در تطابق با مخیلۀ اجتماعی سوژه های سیاسی ایرانی بوده است.
فایل مقاله :
استاد
منصور میراحمدی چناروئیه
استاد تمام گروه علوم و اندیشه سیاسی و معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه شهید بهشتی ، رئیس پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی