چکیده

از آیه‌ «یرفع الله الذین آمنو منکم و الذین اوتوا العلم‌ درجات» برمی‌آید که کسی که با ایمان به خدا به سبیل مؤمنین افتاده‌ است، چنان نیست که دیگر ظرفیت تکاملش پر شده باشد، بلکه هنوز می‌تواند رشد کند که اگر بقیه‌ ظرفیتش را هم‌ به دست آورد، آن‌گاه از اصحاب صراط مستقیم خواهد شد.» البته این ایمان و اطاعت را در آیات‌ قبل چنین تفسیر کرده بود که: «فلا و ربک لایؤمنون حتی‌ یحکموک فیما شجر بینهم ثم لایجدوا فی انفسهم حرجا مما قضیت و یسلموا تسلیما،ولو أنا کتبنا علیهم ان اقتلوا انفسکم او اخرجوا من دیارکم ما فعلوه إلا قلیل منهم و لو انهم‌ فعلوا ما یوعظون به لکان خیرا لهم و اشد تثبیتا» ۱۹تازه، مؤمنینی که چنین ثبات قدمی دارند،پائین‌تر از اصحاب‌ صراط مستقیم دانسته شده‌اند؛زیرا در همین آیه‌ی ۶۸ سوره‌ی نساء فرموده است،چنین مؤمنین ثابت قدمی همراه‌ و رفیق «الذین انعم الله علیهم» (یعنی همان اصحاب صراط مستقیم)هستند،نه جزو آنان. برخی از مفسران در این‌جا بین مواردی که کلمه‌ی هدایت با حرف اضافه‌ی«الی»توأم شود و مواردی که توأم نشود(مثل همین‌ آیه‌ی ۶ سوره‌ی حمد)تفکیک کرده و گفته‌اند،در حالت اول هدایت‌ فقط به معنی دلالت کردن و نشان دادن راه است و در حالت دوم به‌ معنای رساندن به هدف است که علامه طباطبایی با شواهد قرآنی، خطای این نظر را نشان داده است و ما برای رعایت اختصار،اجمالا فقط چکیده‌ی بحث را آوردیم.

فایل مقاله :

• رهنمودهایی-از-تفسیر-المیزان-3-صراط-مستقیم.pdf

استاد

• حسین سوزنچی

  استاد گروه علوم اجتماعی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام مدیر گروه خانواده دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام