اشتراک دانش دانشگاه باقرالعلوم (ع)
دور الشیعه فی الحضاره الإسلامیه فی النصف الأول من القرن الثالث
1392,
چکیده
تسعى هذه المقاله إلی إثبات دور الشیعه فی بناء الحضاره الإسلامیه فی عصرها الذهبی من خلال تجمیع الشواهد والآثار على ذلک. والسؤال الأساسی فیها هو: هل یمکن البحث عن تأثیر جدی للشیعه فی تأسیس الحضاره الاسلامیه، أو تنمیه بعض فروعها على الأقل. والأسلوب المتبع فیها هو الأسلوب «المکتبی» أو «الوثائقی». و قد نظمت بحوثها وفق ثلاثهٍ من عناصر الحضاره الأربعه التی ذکرها ویل دیورانت، وهی: التوقع و الاحتیاط فی الموارد الاقتصادیه، والنُّظُم السیاسیه، ومتابعه العلوم والفنون، ولم تعتن بالتقالید الخلقیه والسلوکیه. وعلى هذا الأساس فحینما یتم الاستناد إلى بعض المراکز الواقعه تحت حکم الإسلام فإنما یکون ذلک للاستعانه بها کشواهد نموذجیه فی هذا المجال. والنتیجه هی: أنّه على الرغم من عدم توفر شاهد قوی یؤکد الإمکانیات الحضاریه لهذه الجماعه فی هذه الفتره، لکن بملاحظه الرقی العلمی الکبیر الذی حققه الشیعه یمکننا أن نلمس بوضوح دورهم فی مجال نشر العلوم المتداوله آنذاک وخاصه علم الکلام.
فایل مقاله :
استاد
صادق آیینه وند
استاد گروه تاریخ دانشگاه تربیت مدرس و چهره ماندگار / رئیس سابق پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی