چکیده

در تاريخ فلسفه، درباره حقيقت نفس و چگونگى حدوث آن، دو گروه به طرح ديدگاه پرداخته‏اند: 1) مشّاييان؛ 2) صدراييان. مشّاييان «نفس» را روحانيه‏الحدوث و روحانيه‏البقاء مى‏دانند، امّا صدراييان آن را جسمانيه‏الحدوث و روحانيه‏البقاء مى‏پندارند. تصوّر مى‏شود فارابى نيز كه يكى از مشّاييان به حساب مى‏آيد، همين قول را پذيرفته است؛ ولى در حقيقت، اين‏طور نيست و او را بايد قائل به حدوث جسمانى نفس دانست. فارابى بر آن است كه انسان يكى از اجسام، و مركّب از مادّه و صورت است. از نظر او، نفس انسان در ابتداى تكوّن در مادّه حادث مى‏شود و تا زمانى كه به مرتبه تعقّل نرسد، همچنان مادّى و جسمانى است. آن عدّه از انسان‏ها كه به درك معقولات، و مرتبه تجرّد مى‏رسند، و داراى نفس غيرمادّى‏اند، به عقول فناناپذير مى‏مانند؛ امّا ساير نفوس نظير بقيه صورت‏هاى هيولانى، با فروپاشى مادّه و بدن، فاسد مى‏شوند و سرانجام همچون جانوران نابود مى‏گردند (از اين‏رو، پس از مرگ، زنده نيستند و بهشت و جهنّم ندارند.)

فایل مقاله :

• حقیقت-نفس-و-حدوث-جسمانی-آن-در-نزد-فارابی.pdf

استاد

• یارعلی کرد فیروزجایی

  استاد گروه فلسفه و کلام دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام