چکیده

بر اساس نظریه تجلی در عرفان اسلامی ، هر موجودی مظهر خداوند سبحان است و به میزان ظرفیت وجودی خویش خداوند را متجلی می نماید . این حقیقت در دو قوس صعود و نزول تاثیر میگذارد؛ دیدگاه ابن عربی نسبت به زن تابعی از اقوال وی در این دو محور است . او در پایه گذاری دیدگاه خود نسبت به زن ، کاملا وامدار شخصیت حضرت رسول اکرم ۹ و روایت معروفی از ایشان است که زن را به عنوان اولین محبوب دنیایی خویش برمی شمرند . ابن عربی به وزان یکسان شمردن خلقت زن و مرد در قوس نزول ، در قوس صعود نیز کمال لایق هر دو را همسان و مقام قطبیت می داند . او با اعتقاد به حوای هستی ، حقیقت متناظر با آن را نفس رحمانی ای می داند که خود صادر اول و تجلی واحد حق سبحانه است و سایر تجلیات ، صورتی از آن محسوب می شوند و در قوس صعود نیز به حکم لطافت وجودی زن و مسانخت او با عوالم علوی ، سرعت بیشتری جهت وصول به مقامات عالیه برای او قلمداد می نماید . در نهایت وی علت محبوبیت زن برای حضرت رسول اکرم  را برخاستن رایحه وجود از زن و در نتیجه شهود اعظم حق سبحانه ، در زن می داند . این نوشتار با روش توصیفی – تحلیلی ، به استنباط و کشف جایگاه زن از منظر ابن عربی پرداخته است و شواهد پراکنده ای در آثار این عارف بزرگ را در موضوع زن ، با چینشی برگرفته از ادبیات عرفان نظری در قوس صعود و نزول بررسی نموده است

دانش آموخته

• زهرا شریف