چکیده

پیدایش مفهوم توسعه اجتماعی، پیش و بیش از هر چیز، از تلاش اندیشمندان اجتماعی و سیاسی برای ارایهطرحی نظری جهت بهزیستی انسان و تامین سعادت او حکایت دارد. سعادتی که راز تحقق آن در توزیع عادلانهمواهب اجتماعی و ارزش گذاری درست و شایسته آن هاست. توسعه سیاسی و دموکراسیزاسیون از نقش بهسزایی در ظهور و بروز توسعه اجتماعی برخوردار است، چرا که ایجاد روابط اجتماعی و نظام اجتماعی مطلوبجهت ارتقاء رفاه همگانی مستلزم خردورزی همگانی و توافق اعضا و نهادهای اجتماعی با یکدیگر در حاکمیتارزش های اخلاقی و سیاسی مشخصی بر جامعه می باشد. در این راستا می توان این پرسش را مطرح نمود کهبستر لازم برای حصول این تفاهم عمومی چیست و چه ارکانی دارد اعضا و نهادهای اجتماعی باید از چه ویژگیهایی برخوردار باشند در این میان حکومت و حکمرانان می توانند چه نقشی (هم مطلوب هم نامطلوب) ایفانمایند این مقاله با در نظر گرفتن سه مفهوم جامعه مدنی، شهروندی و حکمرانی خوب و ضمن مرور تعاریف ومولفه های آن ها، نقش و نسبت آن ها با یکدیگر را در تکوین توسعه اجتماعی مورد واکاوی قرار می دهد. دراین مقاله نشان داده خواهد شد که جامعه مدنی با شهروند پروری از طریق استفاده از اهرم هایی نظیر رعایتاخلاق مدنی و انتقاد پذیری فردی زمینه را برای تحقق خردورزی همگانی فراهم ساخته و حکمرانی خوب نیز بااقداماتی نظیر ایجاد رسانه های مستقل و شفاف سازی اطلاعاتی آن را تسهیل می نماید و موجب تحقق توسعهاجتماعی می گردد. این مقاله با مشارکت محمدامین نگهبان نوشته شده و در کنفرانس ملی توسعه اجتماعی، اهواز، دانشگاه شهید چمران -انجمن جامعه شناسی ایران، ارائه شده است.

دانش آموخته

• سید محسن آل سیدغفور