تمدن نوین اسلامی از مباحث نوظهور جهان اسلام است که موافقان آن برای زمینهسازی، تقویت و انسجام آن تلاش دارند در بسط نظرات، ارائهی مدلهای مدنظر، آسیبشناسی و تبیینهای نظری به تمام ظرفیتهای مادی و معنوی که در شکلگیری، نضج و مانائی یک تمدن مؤثرند؛ توجه نمایند. ازجمله عوامل معنوی شایان توجه در شکلگیری و بسط یک تمدن، زبان تمدنساز است. زبانی که حائز شاخصها و ویژگیهایی است که در قوام، انسجام و پایداری یک تمدن در مقابل غیرهای رقیب و مهاجم ایفای نقش خواهد کرد و با فقدان آن، زندگی انسان پیشرفته، همسطح با حیوانات خواهد شد. با اتکاء به قابلیتها و ویژگیهای چنین زبانی میتوان زمینهی قوام و انسجام تمدن مسلط در آیندۀ جهان اسلام را فراهم آورد. بدین منظور نوشتار حاضر در نظر دارد با روش توصیفی- تحلیلی به این سؤال پاسخ گوید که ویژگیهای زبان تمدنساز چه مواردی هستند؟ یافتههای پژوهش حاضر حاکی از آن است که تکاملیافتگی و پاسخگویی در زمان، باز بودن و کاربردی بودن، عام و فراگیر بودن، خلاقیت و پویائی و دریافتی و پذیرا بودن ازجمله ویژگیهای زبان تمدنساز است. چنین زبانی قادر خواهد بود به نیازهای روز یک واحد بزرگ و مستقل اجتماعی پاسخ گوید و بهعنوان ابزاری کارآمد در پاسداشت سرمایههای تمدنی و عرضه داشت آوردههای جدید ایفای نقش نماید.
استاد و مدیر گروه تاریخ و تمدن دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
عضو هیات علمی جامعه المصطفی