غرب و مفاهیم و اندیشههای مرتبط با آن مثل لیبرالیسم، مدرنیته، دموکراسی، سرمایهداری، سکولاریسم، تکنولوژی، توسعه و غیره موضوعهایی است که برای کشورهای غیرغربی مسئلهساز شده است. برخی افراد در توصیف لیبرالیسم، به عنوان اصلیترین و مهمترین اندیشه در دوران معاصر، تعبیر «نظریه مدرن تمدن غرب» را به کار میبرند. اندیشه لیبرالیسم و برخی جلوههای غرب و تمدن آن به کشورهای دیگر، از جمله ایران، به صورت واقعی و یا وارونه سرایت کرده است؛ برخی با آن همراه شدند و آن را پذیرفتند و برخی با آن مقابله کرده و به طرد، رد یا نقد آن پرداختهاند. همراهی با مدرنیته در اهمیتدادن به قانون و مشتقات آن نظیر قانون اساسی، پارلمان، برابری، مساوات، حق رأی و محدود کردن قدرت پادشاه تبلور یافت؛ مقابلهکنندگان نیز با قانون بشری، آزادی همهجانبه، برابری میان همه (مسلمان و غیرمسلمان)، سکولاریسم (جدایی دین از دنیا)، آزادی بیان گسترده و آزادی عقیده، مخالف بودند؛ مخالفان و منتقدان نیز نسبت به آزادی، قانونگذاری، عدالت و مساوات، تعریف خاص از انسان و شناخت و هستی و غایت زندگی از نوع غربی مخالف یا منتقد بودند. در این مقاله به بررسی دیدگاههای سید احمد فردید میپردازیم که از جمله کسانی است که از منظر غربستیزی و با رویکردی از نوع علّی و معلولی، در مخالفت با غرب و ابعاد لیبرالیسم (مبانی، ارکان و نتایج منتسب به لیبرالیسم) دیدگاههای انتقادی مطرح میکند.
عماد افروغ (زاده ۱۳۳۶ در شیراز) نویسنده، جامعهشناس و نظریهپرداز علوم اجتماعی است. او نمایندهٔ مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در دورهٔ هفتم و رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس بود. استاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی / عضو هیات امنای دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام