اشتراک دانش دانشگاه باقرالعلوم (ع)
بررسی جهتداری علوم تجربی از منظر برخی اندیشمندان معاصر؛ آیت الله جوادی آملی، دکتر سروش و حجت الاسلام و المسلمین میرباقری
1392,علمی پژوهشی
چکیده
مسأله «جهتداری علم» را می‌توان از مهم‌ترین مبانی معرفت شناسانه در راستای قبول و یا رد مسأله «علم دینی» دانست و از همین رو موضوعی پر اهمیت به شمار می‌رود. در نوشتار پیش رو، مسأله مذکور از نگاه سه اندیشمند معاصر؛ یعنی آیت الله جوادی آملی، دکتر سروش و حجت الاسلام و المسلمین میرباقری مورد بررسی قرار گرفته است و سعی شده تا با تکیه بر مبانی و تصریحات هر یک، نظر ایشان در مسأله جهتداری تبیین شود. برخی از اندیشمندان مذکور، مبانی‌ای دارند که در نگاه اول با موضوع جهتداری علم سازگار نیست؛ از جمله استاد جوادی آملی و دکتر سروش قائل به واقع نمایی علم هستند و فهم نسبی را رد می‌کنند، بر خلاف آقای میرباقری که تعریف مشهور از علم را نقد و سخن از حضور فاعلی در فرایند فهم به میان آورده‌اند و به نوعی قائل به نسبیت فهم هستند. در ترابط فهم و اختیار نیز استاد جوادی و دکتر سروش فهم را غیر اختیاری می‌دانند و در مقابل، حجت الاسلام میرباقری معتقد است فهم بدون اختیار شکل نمی‌گیرد. از این گذشته ظاهرا سایر مبانی این سه شخصیت، بر موضوع جهتداری علوم تجربی موجود صحّه گذاشته و آن را تایید می‌کند. از جمله همگی قائل به تاثیر فلسفه در این علوم هستند. همچنین هر سه، فرضیه‌ها و نظریه‌ها را در علم مؤثر دانسته و از نقش شخصیت عالم و محیط پیرامون او در علم سخن گفته‌اند. واژگان کلیدی: جوادی آملی، میر باقری، سروش، علم، علم دینی، جهتداری علم، علوم تجربی، امور پیشینی
فایل مقاله :
استاد
محمدتقی سبحانی
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی رئیس قطب تعمیق ایمان و باورهای دینی دفتر تبلیغات اسلامی
دانش آموخته
حسین سعدآبادی
دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته فلسفه و کلام دانشگاه باقرالعلوم (ع) و پذیرفته شده در مقطع دکتری دانشگاه قم